Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт зацвярджаю

Прарэктар па вучэбнай рабоце

______________ А.В. Данільчанка

____________________

(дата зацвярджэння)
Рэгістрацыйны № УД-______/ вуч.

МЕТОДЫКА РЭДАГАВАННЯ НАВУКОВАЙ

І АФІЦЫЙНАЙ ЛІТАРАТУРЫ

Вучэбная праграма ўстановы вышэйшай адукацыі

па вучэбнай дысцыпліне для спецыяльнасці:

1-23 01 10 Літаратурная работа (па напрамках)

для напрамку спецыяльнасці:

1-23 01 10-02 Літаратурная работа (рэдагаванне)

Вучэбная праграма складзена на падставе адукацыйнага стандарту АСВА 1-23 01 10-2013 і вучэбнага плана Е 23-194, зацверджанага 30.05.2013.

С.В. Зелянко, дацэнт кафедры стылістыкі і літаратурнага рэдагавання Інстытута журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, кандыдат філалагічных навук;

П.П. Жаўняровіч, дацэнт кафедры стылістыкі і літаратурнага рэдагавання Інстытута журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, кандыдат філалагічных навук, дацэнт

РЭКАМЕНДАВАНА ДА ЗАЦВЯРДЖЭННЯ:

Кафедрай стылістыкі і літаратурнага рэдагавання Інстытута журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта

(пратакол № 3 ад 08.10.2015 г.);

Вучэбна-метадычнай камісіяй Інстытута журналістыкі Беларускага дзяржаўнана ўніверсітэта

(пратакол № 3 ад 19.11.2015 г.)

Мэтай модуля «Методыка рэдагавання навуковай літаратуры» з’яўляецца прафесійна арыентаванае засваенне методыкі рэдагавання навуковай літаратуры розных відаў і жанраў. Гэта дасягаецца вырашэннем агульных і прыватных задач: выяўленне спецыфікі рэдагавання навуковых тэкстаў; выкарыстанне на практыцы прыёмаў рэдактарскага аналізу і метадаў ацэнкі навуковай літаратуры; замацаванне ведаў па агульнай тэорыі рэдагавання, а таксама ўдасканаленне атрыманых навыкаў пры правядзенні моўна-стылёвай праўкі навуковых тэкстаў; замацанне на практыцы прыёмаў ацэнкі спосабаў дасягнення камунікатыўнага ўзаемадзеяння аўтара навуковага тэксту і яго адрасата.

Мэтай модуля «Методыка рэдагавання афіцыйнай літаратуры» з’яўляецца прафесійна арыентаванае засваенне методыкі рэдагавання афіцыйнай літаратуры розных відаў і жанраў. Гэта дасягаецца вырашэннем агульных і прыватных задач: прафесійнае валоданне прыёмамі рэдактарскага аналізу і ацэнкі тэкстаў афіцыйна-справавога стылю; выпрацоўка ўменняў індывідуальнага падыходу да аўтарскага тэксту; матываванае правядзенне моўна-стылёвай праўкі; валоданне агульнай методыкай работы рэдактара над тэкстам афіцыйна-справавога стылю; выпрацоўка пытанняў прафесійнага рэдактарскага майстэрства.

– тыпалагічныя прыкметы навуковай літаратуры;

– асаблівасці падрыхтоўкі да друку рукапісаў навуковых выданняў;

– спецыялізацыю выдавецкага рынку Рэспублікі Беларусь;

– асноўныя крытэрыі адбору рукапісаў навуковай літаратуры;

– асаблівасці рэдагавання складаных відаў тэкстаў і ілюстрацыйнага матэрыялу;

– арганізоўваць рэдакцыйна-выдавецкі працэс «ад рукапісу да кнігі»;

– вызначаць від выдання, якому адпавядае прадстаўлены рукапіс;

– праводзіць неабходную і дастатковую моўна-стылёвую праўку рукапісу навуковай літаратуры;

– спосабамі ацэнкі прадстаўленага рукапісу на прадмет мэтазгоднасці яго выдання;

– методыкай распрацоўкі або пры неабходнасці ўдасканалення структуры навуковай літаратуры.

Модуль 2. «Методыка рэдагавання афіцыйнай літаратуры»

ведаць:

– тыпалагічныя прыкметы афіцыйнай літаратуры;

– асаблівасці падрыхтоўкі да друку рукапісаў афіцыйных выданняў;

– патрабаванні да стандартызацыі афіцыйных выданняў у Рэспубліцы Беларусь;

– асноўныя крытэрыі адбору рукапісаў афіцыйных выданняў;

– асаблівасці рэдагавання складаных відаў тэкстаў і ілюстрацыйнага матэрыялу;

– арганізоўваць рэдакцыйна-выдавецкі працэс «ад рукапісу да кнігі»;

– вызначаць від выдання, якому адпавядае прадстаўлены рукапіс;

– праводзіць неабходную і дастатковую моўна-стылёвую праўку рукапісу афіцыйнай літаратуры;

– спосабамі ацэнкі прадстаўленага рукапісу на прадмет мэтазгоднасці яго выдання;

– методыкай распрацоўкі або пры неабходнасці ўдасканалення структуры афіцыйнай літаратуры.

Характарыстыка метадаў і тэхналогій навучання. Пры вывучэнні дысцыпліны спецыялізацыі «Методыка рэдагавання навуковай і афіцыйнай літаратуры», акрамя традыцыйных, практыкуецца праблемны падыход да навучання. Гэта дае студэнту магчымасць сканструяваць уласны рэдактарскі вопыт, які дапамагае ўсвядоміць: спецыфіку рэдагавання рэкламнага або аналітычнага тэксту, яго лінгвістычную арганізаванасць, ролю і месца кожнай моўнай адзінкі ў структуры, чытацкі адрас, і сфармуляваць прапановы па ўдасканаленні тэксту. У практыцы выкладання выкарыстоўваюцца камп’ютарныя тэхналогіі, сайтавае суправаджэнне навукова-метадычнага забеспячэння адукацыйнага працэсу.

У адпаведнасці з тыпавым вучэбным планам на вывучэнне дысцыпліны спецыялізацыі «Методыка рэдагавання навуковай і афіцыйнай літаратуры» адведзена 124 гадзіны, у тым ліку аўдыторных – 80 гадзін, з іх 10 гадзін лекцыі, 70 гадзін – лабараторныя заняткі. Дысцыпліна вывучаецца ў 6 семестры ІІІ курса (вочная форма навучання) з формай выніковага кантролю ведаў – залікам.

ЗМЕСТ ВУЧЭБНАГА МАТЭРЫЯЛУ
Модуль 1. «Методыка рэдагавання навуковай літаратуры»
1. Стандартызацыя на­ву­ковых вы­данняў

Віды навуковых выданняў. Класіфікацыя навуковых выданняў паводле характара ін­фар­мацыі: манаграфія (наву­ко­вая / навукова-папулярная), зборнік навуковых прац, слоўнік (эн­­цыклапедычны, моўны, тлумачальны, тэрмінала­гіч­ны) і г.д.

Дзяржаўныя стандарты і інстукцыі, якія рэгулююць выпуск навуковых вы­дан­няў. Функцыі навуковай літаратуры.
2. З гісторыі навуковай літаратуры

Сінкрэтызм старажытнай літаратуры. Гісторыя анатацый. Слоўнікі ў Ся­рэд­нявечча і эпопу Адраджэння. Зараджэнне бібліяграфічнай справы. Дзей­насць Расійскай акадэміі навук і В. С. Сопікава (“Спроба расійскай біблі­я­гра­фіі” (1813–1821) як фундаментальная і наватарская праца ў галіне анатавання, бібліяграфіі і бібліятэчнай справы). Слоўнікавая справа на Беларусі ў 20--30-я гг. ХХ ст. Дзейнасць выдавецтва “Беларуская энцыклапедыя імя П. Броўкі”. Сучасныя беларускія слоўнікі і энцыклапедыі.

Асноўныя характарыстыкі навуковага (навукова-папулярнага) тэксту. Ла­гіч­ныя асновы рэдагавання навуковай літа­ра­туры (тры законы логікі і іх пры­мя­нен­не ў дачыненні да навуковага (навукова-папулярнага) тэксту, асноў­ныя ла­гіч­­ныя памылкі розных узроўняў у навуковай (навукова-папулярнай) літара­ту­ры, прынцыпы лагічнага выкладання навуковага матэрыялу, лагічнасць доказаў і разважанняў у навуковай літаратуры).

Асаблівасці моўна-стылёвага рэдагавання навуковай (навукова-папуляр­най) літаратуры. Работа над лексічнымі, марфалагічнымі і сінтаксічнымі срод­ка­мі беларускай і рускай моў у навуковым (навукова-папулярным) тэксце. Роля і месца розных функцыянальных стыляў у навуковай (навукова-папулярнай) лі­та­ратуры. Асаблівасці моўна-стылёвага рэдагавання навуковага (навукова-па­пу­лярнага) тэксту на замежнай мо­ве (вядомай і невядомай).

Узаемадзеянне рэдактара і аўтара навуковага тэксту. Прафесійная кампе­тэн­цыя рэдактара ў дачыненні да праблематыкі навуковага (навукова-папуляр­на­га) выдання.

Патрабаванні да зместу навуковага (навукова-папулярнага) выдання.

Патрабаванні да мовы навуковага (навукова-папулярнага) тэк­с­ту.

Патрабаванні да структуры навуковага (навукова-папулярнага) выдання і іх рэдагаванне. Асаблі­вас­ці рэдагаванне кампанента "Змест" ("Оглавление", "Со­держание") у навуковым (навукова-папулярным) выданні.

Патрабаванні да асноўнага, дадатковага і паясняльнага тэксту ў на­ву­ко­вым (навукова-папулярным) выданні. Асаблівасці адбору фак­тычнага матэрыя­лу для навуковага і навукова-папулярнага вы­дан­ня ў залежнасці ад спе­цы­фіч­ных характарыстык чытацкай аўдыторыі.

Патрабаванні да апарату арыенціроўкі ў навуковым (навукова-папу­ляр­ным) вы­данні. Асаблівасці падрыхтоўкі ана­­та­цыі, бібліяграфіі, прадмовы, змес­та, пасляслоўя, падрадковых каментараў і заў­ваг, паказальні­каў і дадаткаў у на­ву­­ко­­вым і навукова-папулярным выданні.

Этапы рэдактарскай працы над навуковым (навукова-папулярным) вы­дан­нем. Вызначэнне рэдактарам актуальнасці навуковага выдання. Вывучэнне чы­тацкай патрэбы ў пэўным навуковым выданні. Спецыялізацыя рэдактара ў пэў­най галіне ведаў. Пашырэнне прафесійнай кампетэнцыі рэдактара.

Праца рэдактара над канцэпцыяй навуковага выдання. Знешняе рэцэн­за­ван­не навуковага выдання. Кансультаванне са спецыяліс­там па праблемах наву­ко­вай навізны і значнасці выдання.

Аналіз і праверка фак­тычнага матэрыялу ў навуковым (навукова-па­пу­ляр­ным) выданні. Месца і роля факта ў навуковым (навукова-папулярным) тэк­с­­це. Выбар факта ў навуковай (навукова-папулярнай) літаратуры. Крыніцы пра­вер­кі фактычнай ін­фар­мацыі з навуковага (навукова-папулярнага) выдання. Ме­та­ды праверкі ста­тыстычных даных у навуковым (навукова-папулярным) вы­дан­ні.

Псіхалагічныя перадумовы рэдагавання на­ву­ковага выдання. Рэдагаванне складаных відаў навуковага (навукова-папулярнага) тэксту. Удас­каналенне апа­ра­ту ар­ганізацыі засваення ведаў і апарату арыенціроўкі на­ву­ковага (навукова-па­пулярнага) выдання. Асаблівасці падрыхтоўкі рэферата і анатацыі, біб­лі­я­гра­фіі, прадмовы і ўступна­га артыкула, зместа, пасляслоўя, каментараў і заўваг, раз­нас­тайных паказальні­каў, дадаткаў у навуковым і навукова-папулярным вы­дан­ні. Спе­цы­фі­ка работы з бібліяграфіяй на­вуковага (навукова-папулярнага) вы­дання. Праца рэдактара над тэрміналогіяй навуковага (навукова-папуляр­нага) вы­­дання.

Сучасны выдавецкі працэс у Рэспубліцы Беларусь і навуковая (навукова-папулярная) кніга. Навуковыя (навукова-папулярныя) выданні на кніжным рын­ку Беларусі: чы­тацкі по­пыт і канкурэнцыя. Арганіза­цый­на-маркетынгавая пра­ца рэдактара. Спецыфіка тэматычнага планавання.

Асаблівасці афіцыйна-справавых тэкстаў пры рэда­га­ванні. Крытэрыі рэдактарскага аналізу і ацэнкі справавых матэрыялаў.

Вывучэнне рэдактарам прадмета рэдагавання. Тэорыя і практыка работы рэдактара. Метадалагічныя асновы рэдагавання.

Размежаванне вызначэння значэння слова як адзінкі мовы і яго суадносін з абазначанай дэфініцыяй. Ужыванне пэўнага тэрміна ў той ці іншай галіне ў мэтах пазбягання розных тлумачэнняў, садзейнічання дакладнаму выражэнню зместу афіцыйнага тэксту.

Берасцяныя граматы як спецыфічны від афіцыйнай міжасабовай перапіскі. Літоўская метрыка XIV–XVIII стст.. Статуты ВКЛ 1529, 1566 і 1588 гг., «Трыбунал» 1581 г. Актавыя кнігі. Канстытуцыі БССР і Рэспублікі Беларусь.

Лагічныя асновы рэдагавання. Памылкі ў доказах і азначэннях.

Віды і тэхніка праўкі. Асаблівасці моўна-стылёвай праўкі ў дакументах. Этапы работы над тэкстам.

Аналіз і праверка фактычнага матэрыялу ў тэкстах афіцыйна-справавой літаратуры. Выбар фактаў, іх асэнсаванне і праверка. Правілы цытавання, рэдагаванне табліц, уніфікацыя скарачэнняў.

Лексічнае значэнне слова. Мнагазначнасць і ўстойлівыя выразы. Універсальныя словы. Паронімы. Плеаназмы і таўталогія. Амонімы. Сінонімы і антанімічныя пары. Стылістычная афарбоўка слова. Спецыяльная лексіка, яе выкарыстанне ў сучасных тэкстах. Стылістычнае выкарыстанне ўстарэлых і новых слоў, запазычанняў. Фразеалогія справавой мовы. Выкарыстанне этыкетных слоў, актыўных у дыпламатычных дакументах. Стылістычнае выкарыстанне атрыбутыўна-іменных словазлучэнняў, стандартных выразаў, моўных штампаў і канструкцый.

Агульнае ўяўленне аб стылістычным выкарыстанні назоўнікаў (цяжкасці, звязаныя з катэгорыяй роду, адушаўлёнасці – неадушаўлёнасці). Варыянты склонавых канчаткаў назоўнікаў, скланенне ўласных назоўнікаў.

Цяжкасці, звязаныя з ужываннем форм прыметнікаў (поўная і кароткая формы, ступені параўнання, утварэнне прыналежных прыметнікаў).

Ужыванне займеннікаў (асабовых, прыналежных, зваротнага, указальных, няпэўных).

Цяжкасці ва ўжыванні колькасных лічэбнікаў, зборных, спалучэнняў лічэбнікаў з назоўнікамі.

Асаблівасці ўтварэння і ўжывання некаторых форм трывання дзеяслова. Дзеепрыметнікавыя і дзеепрыслоўныя звароты.

Стылістычнае выкарыстанне прыслоўяў, злучнікаў, прыназоўнікаў.
6. Работа над сінтаксічнымі сродкамі мовы

Магчымасці сінанімічнага выкарыстання прыназоўнікавых і беспрыназоўнікавых канструкцый.

Памылкі ў кіраванні, звязаныя з мнагазначнасцю слова, пры словах-сінонімах. Ужыванне прыназоўнікаў пры аднародных членах сказа. Сэнсавая сувязь і парадак слоў у простым сказе. Інверсія як важны стылістычны сродак. Цяжкасці ў дапасаванні выказніка з дзейнікам, пры азначэннях, прыдатках, акалічнасцях.

Лагічная і лексіка-граматычная неспалучальнасць аднародных членаў. Цяжкасці, звязаныя з ужываннем няпоўных сказаў, з увядзеннем простай мовы. Паралельныя сінтаксічныя канструкцыі.

Кампазіцыйныя асаблівасці службовых дакументаў. Форма дакумента. Арфаграфічная і этыкетная асаблівасці мовы дакументацыі. Моўныя штампы ў справавой карэспандэнцыі. Моўны стандарт – перасцярога ад магчымых памылак у практыцы кіраўніцтва. Размяшчэнне матэрыялу ў дакуменце.

Нумар раздзела, тэмы	Назва раздзела, тэмы	Колькасць аўдыторных гадзін				Колькасць гадзін кіруемай самастойнай работы	Формы кантролю ведаў
		Лекцыі	Практычныя (семіарскія) заняткі	Лабараторныя заняткі	Іншае
1	2	3	4	5	6	7	8
1	Стандартызацыя на­ву­ковых вы­данняў	1		6
2	З гісторыі навуковай літаратуры	1		6
3	Навуковы тэкст як прад­мет твор­­чай пра­цы рэдактара	1		8			Тэст 1
4	Патрабаванні да навуковых вы­дан­няў	1		6
5	Работа рэдактара над навуковай лі­тарату­рай	2		8			Тэст 2
	Усяго па модулі 1:	6		34

Нумар раздзела, тэмы	Назва раздзела, тэмы	Колькасць аўдыторных гадзін				Колькасць гадзін кіруемай самастойнай работы	Формы кантролю ведаў
		Лекцыі	Практычныя (семіарскія) заняткі	Лабараторныя заняткі	Іншае
1	2	3	4	5	6	7	8
1	Асаблівасці афіцыйнай літаратуры, крытэрыі яе ацэнкі. Патрабаванні да якасці афіцыйна-справавых тэкстаў	1		4
2	З гісторыі афіцыйнай літаратуры	1		4
3	Агульная методыка рэдагавання афіцыйнай літаратуры	1		4			Тэст 3
4	Работа над лексічнымі сродкамі мовы			6
5	Работа над марфалагічнымі сродкамі мовы			6
6	Работа над сінтаксічнымі сродкамі мовы			6
7	Моўнае афармленне і рэдагаванне справавых папер	1		6			Тэст 4
	Усяго па модулі 2:	4		36
	Усяго па дысцыпліне:	10		70

1. 
   ЛІТАРАТУРА (па модулях)
   

1. 
   Дребушевич, З.Я. Редакционная подготовка научно-технических изданий / З.Я. Дребушевская. -- Минск : БГТУ, 2004. -- 158 с.
   
2. 
   Дэвис, Д. Отбор и оценка рукописей / Д. Дэвис. -- М. : Университетская книга, 2008. -- 228 с.
   
3. 
   Иванов, Г.И. От рукописи -- к книге : автор и редактор : подготовка и издание учебной и научной литературы / Г.И. Иванов. -- Минск : Акад. МВД РБ, 1997. -- 256 с.
   
4. 
   Квитко, И.С. Терминоведческие проблемы редактирования / И.С. Квитко, В.М. Лейчик, Г.Г. Кабанцев. -- Львов : Вища школа, 1986. -- 150 с.
   
5. 
   Клецкая, З.М. Редакторская подготовка по отраслям знаний / З.М. Клецкая. -- Минск : БГТУ, 2005. -- 136 с.
   
6. 
   Коляденко, Г.С. Стилистика научной речи и основы научно-технической терминологии / Г.С. Коляденко. -- М : ИПКИР, 1978. -- 60 с.
   
7. 
   Литературное редактирование: курс лекций / под ред. Н.С. Валгиной. –М. : МПИ, 1989. – 128 с.
   
8. 
   Лихтенштейн, Е.С. Редактирование научной, технической литературы и информации / Е.С. Лихтенштейн. -- М. : Высшая школа, 1974. -- 312 с.
   
9. 
   Мильчин, А.Э. Методика редактирования текста / А.Э. Мильчин. -- М. : Логос, 2005. -- 524 с.
   
10. 
    Петрова, Л.И. Редактирование отдельных видов литературы / Л.И. Петрова, Н.И. Сушко. -- Минск : БГТУ, 2009. -- 176 с.
    
11. 
    Редакторская подготовка изданий / С.Г. Антонова и др. -- М : Логос, 2004. -- 496 с.
    
12. 
    Сбитнева, А.А. Литературное редактирование изданий / А.А. Сбитнева. -- М. : МГУКИ, 2005. -- 240 с.
    
13. 
    Сенкевич, М.П. Литературное редактирование научных произведений / М.П. Сенкевич. -- М : Высшая школа, 1970. -- 272 с.
    
14. 
    Сенкевич, М.П. Стилистика научной речи и литературное редактирование научных произведений / М.П. Сенкевич. -- М : Высшая школа, 1984. -- 320 с.
    
15. 
    Сикорский, Н.М. Теория и практика редактирования / Н.М. Си­кор­ский. – М. : Высшая школа, 1980. – 328 с.
    
16. 
    Стилистика и литературное редактирование / под ред. В.И. Мак­си­мо­ва. –М. : Гардарики, 2007. – 654 с.
    
17. 
    Тяпкин, Б.Г. Научная и производственная литература / Б.Г. Тяпкин. -- М. : МПИ, 1975. -- 62 с.
    

1. 
   Базанова, А.Е. Литературное редактирование / А.Е. Ба­за­нова. – М. : РУДН, 2008. – 202 с.
   
2. 
   Басовская, Е.Н. Стилистика и литературное редактирование / Е.Н. Бмасовская. -- М. : Изд-во Ипполитова, 2005. -- 246 с.
   
3. 
   Брагина, Е.И. Редактирование сложных специальных видов текста : справочное пособие / Е.И. Брагина. -- М. : Недра, 1991. -- 126 с.
   
4. 
   Введенская, Л.А. Русский язык: культура речи, текст, функциональные стили, редактирование / Л.А. Введенская, А.М. Пономарева. -- М. ; Ростов н/Д : МарТ, 2003. -- 348 с.
   
5. 
   Гаранина, Н.С. Работа редактора над фактическим материалом / Н.С. Гаранина. -- М. : МГУ, 1990. -- 64 с.
   
6. 
   Голуб И. Б. Конспект лекций по литературному редактированию / И. Б. Го­луб. – М. : Айрис-пресс, 2004. – 432 с.
   
7. 
   Гужова, И. К. Литературное редактирование: материалы для занятий: учеб. пособие / И. К. Гужова [и др.]. – М. : МГУ, 2000. – 160 с.
   
8. 
   Зелінська, Н.В. Поетика наукового тексту: украінська наукова публіцистика ХІХ -- початку ХХТ ст. : автореф. дис. ... д-ра філол. наук : 10.01.08 /  Н.В. Зелінська; Київ. нац. ун-т ім. Т. Шевченка, Ін-т журналістики. – Київ, 2004. – 36 с.
   
9. 
   Кравченя, Э.М. Подготовка и редактирование текстовых документов / Э.М. Кравченя. -- Минск : БГПУ, 2002. -- 98 с.
   
10. 
    Мучник, Б.С. Основы стилистики и редактирования / Б.М, Мучник. -- Ростов н/Д : Феникс, 1997. -- 478 с.
    
11. 
    Призмент, Э.Л. Вспомогательные указатели к научной книге : теория, методика составления, редактирование / Э.Л. Призмент, Е.А. Динерштейн. -- М : Книга, 1975. -- 142 с.
    
12. 
    Теория и практика редактирования : хрестоматия / под ред. С.Г. Антоновой. -- М. : МГПУ, 2003. -- 214 с.
    

1. Антонова, Г. С. Редактирование. – М., 1999.

2. Базанова, А. Е. Литературное редактирование: учеб. пособие / А. Е. Базанова. – М.: РУДН, 2008. – 202 с.

3. Гужова, И. К. Литературное редактирование: материалы для занятий: учеб. пособие / И. К. Гужова [и др.]. – М.: МГУ, 2000. – 160 с.

4. Жаўняровіч, П. П. Асновы рэдагавання тэкстаў службовай даку­мен­та­цыі: вучэб. дапаможнік / П. П. Жаўняровіч. – Мінск: Беларусь, 2006. – 196 с.

5. Жаўняровіч, П. П. Стылістыка дзелавога маўлення і рэдагаванне службовых дакументаў / П. П. Жаўняровіч. – Мінск: РІПА, 2014. – 276 с.

6. Ивченков, В. И. Кризис современной речевой культуры. – Секретарь-реферант. – 2004. –№ 2 (29). – 6 с.

7. Ивченков, В. И. Составляем документ на белорусском языке. – Секретарь-референт. – 2004. – № 3 (30). – 4 с.

8. Ивченков, В. И. Уроки белорусского языка. Особенности перевода распоряжений и постановлений. – Секретарь-референт. – 2204. – № 5 (32). – 6 с.

7. Колесников, Н. П. Стилистика и литературное редактирование / Н. П. Ко­­лесников. – Ростов н/Д: МарТ, 2003. – 192 с.

8. Культура русской речи. – М., 1998.

9. Литературное редактирование: курс лекций / под ред. Н. С. Валгиной. – Изд. 2-е, испр. и дополн. – М.: МПИ, 1989. – 128 с.

10. Мильчин, А. Э. Методика редактирования текста. – М., 1980.

11. Накорякова, К. М. Литературное редактирование. Общая методика ра­­бо­­ты над текстом: учеб. пособие / К. М. Накорякова. – М.: МГУ, 2011. – 332 с.

12. Рахманин, Л. В. Стилистика деловой речи и редактирование служебных документов. – М., 1997. – 192 с.

13. Сикорский, Н. М. Теория и практика редактирования: учебник для ву­зов по спец. «Журналистика» / Н. М. Си­кор­ский. – 2-е изд., испр. и доп.– М.: Высш. школа, 1980. – 328 с.

1. Абабурка, М. Культура беларускай мовы / М. Абабурка. – Мінск: Вышэйшая школа, 1994. – 122 с.

2. Арашонкава, Г. Ц. Слоўнік цяжкасцей беларускай мовы / Г. У. Арашонкава, В. П. Лемцюгова. – Мінск: Народная асвета, 1987. – 210 с.

3. Каўрус, А. А. Дакумент па-беларуску: справаводства, бухгалтэрыя, рыначная эканоміка / А. А. Каўрус. – Мінск: Беларусь, 1994. – 158 с.

4. Міхальчанка, А. М. Дапаможнік па справаводству: пособие по делопроизводству / А. М. Міхальчанка, Э. М. Давыдава. – Мінск: Полымя, 1993. – 333 с.

5. Сцяцко, П. Культура мовы / П. Сцяцко. – Мінск: Тэхналогія, 2002. – 444 с.

6. Цікоцкі, М. Я. Стылістыка беларускай мовы: Вучэб. дапам. для студэнтаў факультэта журналістыкі / М. Я. Цікоцкі. – 2-е выд., перапрац. і дап. – Мінск: Універсітэцкае, 1995. – 294 с.
ІІ. РЭКАМЕНДАЦЫІ ПА АРГАНІЗАЦЫІ САМАСТОЙНАЙ ПРАЦЫ

У працэсе вывучэння дысцыпліны студэнтам рэкамендуецца рэгулярна працаваць з навуковымі і афіцыйнымі тэкстамі тэкстамі розных жанраў і з гледжання рэдактара выяўляць іх лінгвістычную арганізацыю, ацэньваць рэдактарскія падыходы пры падрыхтоўцы да друку. Неабходнасць пастаянна ўдасканальваць сваю маўленчую кампетэнцыю для якаснага рэдагавання тэкстаў патрабуе ад будучага рэдактара пастаянна сачыць за выхадам новай даведачнай літаратуры.

Для атэстацыі студэнтаў на адпаведнасць іх персанальных дасягненняў патрабаванням праграмы «Методыка рэдагавання навуковай і афіцыйнай літаратуры» ствараецца фонд ацэначных сродкаў, які ўключае тыпавыя заданні, тэсты, тэмы індывідуальных заданняў па модулях, пытанні да выніковага заліку і інш. Ацэначнымі сродкамі прадугледжвацца ацэнка здольнасці студэнтаў да творчай дзейнасці ў час аналізу і праўкі сказаў і тэкстаў, іх гатоўнасць весці пошук вырашэння новых задач, звязаных з недастатковасцю канкрэтных спецыяльных ведаў і адсутнасцю агульнапрызнаных алгарытмаў. У якасці формаў дыягностыкі кампетэнцый студэнтаў выкарыстоўваюцца:

– вусныя формы: гутаркі, калёквіумы, даклады на занятках і інш.;

– пісьмовыя формы: тэсты, кантрольныя апытанні, пісьмовыя справаздачы па практычных работах, эсэ, рэфераты і інш.;

1. 
   Маўленчыя сродкі звязнасці навуковага і навукова-папулярнага тэкстаў.
   
2. 
   Стылістычны аспект рэдагавання навуковых і навукова-папулярных тэкс­таў.
   
3. 
   Вызначэнне актуальнасці навуковага і навукова-папулярнага выдання ў рынкавых умовах.
   
4. 
   Ацэнка рэдактарам зместу, прынцыпаў папулярызацыі навуковай дум­кі і ступені займальнасці навукова-папулярнага выдання.
   
5. 
   Паказальнікі ў навуковым і навукова-папулярным вы­дан­ні. Спецыфіка іх рэдактарскай ацэнкі і праўкі.
   
6. 
   Прадмова і ўступны артыкул у навуковым і навукова-папулярным вы­дан­ні.
   
7. 
   Фактычны матэрыял у навуковым і навукова-папулярным тэксце.
   
8. 
   Бібліяграфічны спіс як неад'емны элемент навуковага і навукова-папу­ляр­нага выдання. Яго рэдагаванне. Патрабаванні ВАК РБ да афармлення біб­лі­я­гра­фіі.
   
9. 
   Ідэалагічная і гра­мадская вартасць навуковага і навукова-папулярнага вы­дання.
   
10. 
    Навукова-папулярны артыкул. Яго рэдактарская ацэнка.
    
11. 
    Асаблівасці рубрыкацыі ў навуковым і навукова-папулярным вы­данні.
    
12. 
    Навуковы артыкул. Яго рэдактарская ацэнка.
    
13. 
    Захаванне законаў логікі ў навуковых і навукова-папулярных тэкстах.
    
14. 
    Выдавецтвы Рэспублікі Беларусь, якія спецыялізуюцца на выпуску навуковых і навукова-папулярных выданняў.
    
15. 
    Моўна-стылёвая праўка навуковага тэксту.
    
16. 
    Наменклатура навукова-папулярных часопісаў Рэспублікі Беларусь.
    
17. 
    Моўна-стылёвая праўка навукова-папулярнага тэксту.
    
18. 
    Наменклатура навуковых часопісаў Рэспублікі Беларусь.
    
19. 
    Асаблівасці рэдагавання навуковых тэкстаў.
    
20. 
    Шляхі папулярызацыі навукі ў сучасным грамадстве.
    
21. 
    Асаблівасці рэдагавання навукова-папулярных тэкстаў.
    
22. 
    Прырода і тыпалагічныя прыкметы навуковага выдання.
    
23. 
    Ілюстрацыйны матэрыял у навуковым выданні. Яго асаблівасці.
    
24. 
    Віды навукова-папулярных выданняў. Іх спецыфічныя характарысты­кі і адроз­нен­ні.
    
25. 
    Ілюстрацыйны матэрыял у навукова-папулярным выданні. Яго асаблі­вас­ці.
    
26. 
    Віды навуковых выданняў. Іх спецыфічныя характарыстыкі і адроз­нен­ні.
    
27. 
    Асаблівасці даведачнага апарату навукова-папулярнага выдання.
    
28. 
    Асаблівасці даведачнага апарату навуковага выдання.
    
29. 
    Мэта, задачы і методыка правядзення праўкі-скарачэння навуковага і навукова-папулярнага тэксту. Асноўныя прыёмы праўкі-скарачэння.
    
30. 
    Мэта, задачы і методыка правядзення праўкі-перапрацоўкі навуковага і навукова-папулярнага тэксту.
    
31. 
    Жанрава-стылістычны аспект рэдагавання афіцыйнай літаратуры.
    
32. 
    Патрабаванні да прадмета афіцыйнай літаратуры.
    
33. 
    З гісторыі афіцыйнай літаратуры.
    
34. 
    Сістэма жанраў (відаў) афіцыйнай літаратуры.
    
35. 
    Рэдагаванне фактычнага матэрыялу ў афіцыйнай літаратуры.
    
36. 
    Аналіз кампазіцыі афіцыйнай літаратуры.
    
37. 
    Асноўныя кампазіцыйныя схемы афіцыйнай літаратуры.
    
38. 
    Асаблівасці рубрыкацыі ў афіцыйнай літаратуры.
    
39. 
    Лагічны аспект рэдагавання афіцыйнай літаратуры.
    
40. 
    Моўна-стылёвая праўка афіцыйнай літаратуры.
    
41. 
    Праўка афіцыйных тэкстаў на арфаграфічным узроўні.
    
42. 
    Праўка афіцыйных тэкстаў на пунктуацыйным узроўні.
    
43. 
    Праўка афіцыйных тэкстаў на лексічным узроўні.
    
44. 
    Праўка афіцыйных тэкстаў на марфалагічным узроўні.
    
45. 
    Праўка афіцыйных тэкстаў на сінтаксічным узроўні.
    
46. 
    Праўка афіцыйных тэкстаў на тэхнічным узроўні.
    
47. 
    Асаблівасці структуры канстытуцыі як асноўнага закона дзяржавы і як афіцыйнага дакумента.
    
48. 
    Закон як від афіцыйнай літаратуры, яго структура, асаблівасці.
    
49. 
    Праца рэдактара над тэкстам закона.
    
50. 
    Дэкрэт і ўказ як віды афіцыйнай літаратуры, іх структура, асаблівасці.
    
51. 
    Праца рэдактара над тэкстамі дэкрэта і ўказа.
    
52. 
    Пастанова як від афіцыйнай літаратуры, яе структура, асаблівасці.
    
53. 
    Статут як від афіцыйнай літаратуры, яго структура, асаблівасці.
    
54. 
    Праца рэдактара над тэкстам статута.
    
55. 
    Палажэнні розных відаў, іх структура, асаблівасці.
    
56. 
    Праца рэдактара над тэкстам палажэння.
    
57. 
    Інструкцыі розных відаў, іх структура, асаблівасці.
    
58. 
    Праца рэдактара над тэкстам інструкцыі.
    
59. 
    Службовая дакументацыя, яе структура, асаблівасці.
    
60. 
    Праца рэдактара над тэкстамі службовых дакументаў.
    

Вучэбная праграма перагледжана і адобрана на пасяджэнні кафедры

Стылістыкі і літаратурнага рэдагавання (пратакол __ ад ___201__г. )

Доктар філалагічных навук прафесар_____________________ В. І. Іўчанкаў

Кандыдат філалагічных навук дацэнт ______________________ С. В. Дубокік