Еўрапейскі гуманітарны Ўнівэрсітэт дэпартамент гісторыі

па дысцыпліне:

“Беларусістыка: Гісторыя Беларусі і культурная антрапалогія”

ШІІ, навуковая ступень, навуковае званне

2010/2011 навучальны год
Курс	3
Семестр	2
Усяго гадзін (крэдытаў)	120	(3)
З іх:
Аўдыторныя заняткі	48		Самастойная праца студэнта	66
Лекцыі	18		Падрыхтоўка да семінара	18
Практычныя заняткі	6		Падрыхтоўка да практ.заняткаў	12
Семінары	18		Падрыхтоўка эсе	10
Калоквіўм	2		Падрыхтоўка творчага задання	12
Кантрольная работа	4		Падрыхтоўка да кантрольнай работы	8
Офісныя гадзіны выкладчыка	6		Падрыхтоўка да калоквіўму	6

Від атэстацыі: выніковая адзнака выстаўляецца па накапляльнай сістэме

Вільня 2011 г.

Мэтай курса з’яўляецца азнаямленне студэнтаў з комплексам тэарэтычных ведаў і метадалагічных падыходаў гістарычнай антрапалогіі; выпрацоўка ўмення аналізаваць і інтэрпрэтаваць сацыяльныя, палітычныя, эканамічныя і культурныя працэсы з пункту гледжання дадзенага кірунка (што значыць: разглядаць асобу галоўным аб’ектам навуковых даследаванняў і асноўным суб’ектам гісторыі). Увага навучэнцаў будзе прыцягнута да наступных праблемаў ГА:

• 
  фармавання прасторава-часавых уяўленняў насельніцтва Еўропы;
  
• 
  механізма стварэння стэрэатыпаў і маркіравання людзей на “сваіх”-“іншых”-“чужых”;
  
• 
  выстройвання гендерных і ўзроставых адносінаў у розных гістарычных і тэмпаральных кантэкстах;
  
• 
  паўставання уяўленняў пра сям’ю, дзяцінства, маладосць, сталасць і старасць;
  
• 
  фармавання палітычных уяўленняў і біхейвіаральных практык насельніцтва Еўропы;
  
• 
  функцыянавання памяці як крыніцы пра мінулае;
  
• 
  механізма стварэння і функцыянавання так званых “месцаў памяці”.
  

Праграма разлічана на 120 гадзін. 48 з іх з’яўляюцца аўдыторнымі і прыпадаюць на лекцыі, семінары, калоквіўм і практычныя заняткі. 66 гадзін адводзяцца на самастойную працу студэнтаў - падрыхтоўку рэфератаў, гістарычных эсэ, прэзентацый і рэцэнзій.

Матэрыяльна забяспечыць навучальны працэс бібліятэка ўніверсітэту, электронныя рэсурсы, дакументальныя фільмы канала ББС, дакументы і матэрыялы, падрыхтаваныя выкладчыкам да асобных заняткаў.

Тэматычны план

№ тэмы	Тэмы курса і/або заняткаў
		Офісныя гадзіны	Лекцыі	Практычныя заняткі	Семінары	Калоквіўмы	Самастойная праца
1.	Тэма 1. Уводзіны ў курс “Гістарычная антрапалогія”		2		2		6
	Лекцыя 1. Уводзіны ў курс “Гістарычная антрапалогія”		2
	Семінар 1. Школы гістарычнай антрапалогіі				2		2
	Кантрольная работа						4
2.	Тэма 2. Прасторава-тэмпаральныя ўяўленні еўрапейцаў	2	4	2	6		10
	Лекцыя 2. Канцэпцыі прасторы ў ГА.		2
	Семінар 2. Прасторавыя ўяўленні заходнееўрапейца: ад Антычнасці да Найноўшага часу				2		2
	Лекцыя 3. Канцэпцыі часу ў ГА.		2
	Семінар 3. Тэмпаральныя ўяўленні эпохі Сярэднявечча				2		2
	Семінар 4. Прасторавае і часавае ўспрыманне беларуса				2		2
	Практычны занятак 1. Разбор артыкулаў А.Гурэвіча “Время вывихнулось…” і “Пространственно-временной континуум…”			2			4
	Офісныя гадзіны	2
3.	Тэма 3. “Свае” – “іншыя” – “чужыя” Еўропы		2		4		8
	Лекцыя 4. “Свае” – “іншыя” – “чужыя” Еўропы		2
	Семінар 5. Этналандшафт беларускай вескі				2		2
	Семінар 6. Чалавек рэлігійны (“свае” – “чужыя” ў эпоху Сярэднявечча)				2		2
	Кантрольная работа						4
4.	Тэма 4. Гістарычная дэмаграфія	2	4		2		2
	Лекцыя 5. Еўрапейская сям’я ад Антычнасці да ХХ ст.		2
	Лекцыя 6. Дзяцінства і старасць - “вынайдзеныя” катэгорыі Новага часу		2
	Семінар 7. Дзяцінства і старасць - “вынайдзеныя” катэгорыі Новага часу				2		2
	Офісныя гадзіны	2
5.	Тэма 5. Антрапалогія ўлады. Асноўныя падыходы, метадалогія і метады вывучэння ўлады ў ГА		2	2	2		6
	Лекцыя 7. Антрапалогія ўлады. Асноўныя падыходы, метадалогія і метады вывучэння ўлады ў ГА.		2
	Семінар 8. Палітычная культура беларусаў				2		2
	Практычны занятак 2. Праца з палявымі сшыткамі			2			4
6.	Тэма 6. Вусная гісторыя.	2	4	2	2	2	34
	Лекцыя 8. Вусная гісторыя. Асноўныя паняткі і метады навуковага аналізу.		2
	Лекцыя 9. “Месцы памяці”. Канструяванне аб’ядноўваючых сімвалаў		2
	Семінар 9. “Месцы памяці”. Канструяванне аб’ядноўваючых сімвалаў				2		2
	Практычны занятак 3. Праца з палявымі сшыткамі			2			4
	Офісныя гадзіны	2
	Рэферыраванне манаграфіі (рэферат-прэзентацыя)						12
	Калоквіум					2	6
	Эсэ						10
	Всего	6	18	6	18	2	66

Літаратура

Асноўная

1. 
   Антропология власти. Хрестоматия по политической антропологии: В 2-х т. / Составитель и ответственный редактор В.В.Бочаров. - Санкт-Петербург: Издательство Санкт-Петербургского университета, 2007.
   
2. 
   Блок М. Феодальное общество. - М., 2003.
   
3. 
   Бродель Ф. Материальная цивилизация и капитализм.XV-XVIII вв. (В 3 т.). - М.: Прогресс, 1992. - 679 с.
   
4. 
   Гуревич А. Я. Категории средневековой культуры. - М., 1984.
   
5. 
   Кромм М.М. Историческая антропология. Пособие к лекционному курсу // http://www.countries.ru/library/antropology/krom/index.htm (Available: 31.01.2011).
   
6. 
   Ле Гофф Ж. Другое Средневековье: Время, труд и культура Запада. - Екатеринбург, 2000. – 326с.
   
7. 
   Лурье С.В. Историческая этнология. Учебное пособие для вузов. – М.: Академический Проект «Гаудеамус», 2004. – 624с.
   

1. 
   Ardener E. The Construction of History: “vestiges of creation” // History and Ethnicity / Edited by M. Chapman, M. McDonald, E. Tonkin.- London and New York: Routledge, 1989, pp. 22– 33.
   
2. 
   Chapman M., McDonald M., Tonkin E. History and Social Anthropology // History and Ethnicity / Edited by M. Chapman, M. McDonald, E. Tonkin.- London and New York: Routledge, 1989, pp. 1 – 21.
   
3. 
   Cohn Bernard S. History and Anthropology: The State of Play // Comparative Studies in Society and History, Vol. 22, No. 2 (April 1980), pp. 198-221.
   
4. 
   Historia życia prywatnego.W 5-u T. / Pod redakcją A.Prosta i G.Vincenta. – Wrocław-Warszawa-Kraków, 2006.
   
5. 
   Homo Historicus: К 80-летию со дня рождения Ю. Л. Бессмертного: В 2 кн. - М., 2003.
   
6. 
   Jameson F. The political unconscious: narrative as a socially symbolic act // The New Social Theory Reader. Contemporary Debates / Edited S.Seidman and J.Alexander. – London-New York: Routledge, 2001. – pp. 101 - 111.
   
7. 
   Le Goff J. Historia i pamięć – Warszawa: Wydawnictwo UW, 2007.
   
8. 
   Merridale C. Night of Stone. Death and Memory in 20^th century Russia. – Penguin books, 2000.
   
9. 
   Pastoureau M. Średnioweczna gra symboli. – Warszawa: Oficyna Naukowa, 2006.
   
10. 
    Sahlins M. Historical metaphors and mythical realities // The New Social Theory Reader. Contemporary Debates / Edited S.Seidman and J.Alexander. – London-New York: Routledge, 2001. – pp. 47 - 55.
    
11. 
    Simmel G. The Stranger // Simmel G. On Individuality and Social Forms. Selected Writings / Edited and with an Introduction by Donald N.Levine. – Chicago-London: The University of Chicago Press, 1971. - С. 143-149.
    
12. 
    Willis P. Wyobraznia etnograficzna. – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu agielońskiego, 2005.
    
13. 
    Алексеев В.П. Историческая антропология. Учебное пособие. - М.: “Высшая школа”, 1979.
    
14. 
    Арьес Ф. Ребенок и семейная жизнь при Старом порядке. - Екатеринбург, 1999.
    
15. 
    Безрогов В., Кошелева О. Детство и дети: начальная библиография // Теория моды, № 8, 2008. - С. 38 - 60.
    
16. 
    Берк П. Историческая антропология и новая культурная история // НЛО, № 75, 2005 // http://magazines.russ.ru/nlo/2005/75/ne5.html (Available: 31.01.2011).
    
17. 
    Бессмертный Ю.Л. «Анналы»: переломный этап? // Одиссей. 1991. М., 1991.
    
18. 
    Блок М. Апология истории, или Ремесло историка. - М., 1986.
    
19. 
    Блок М. Короли-чудотворцы: Очерк представлений о сверхъестественном характере королевской власти, распространенных преимущественно во Франции и в Англии. - М., 1998.
    

20. Блюм А. Родиться, жить и умереть в СССР. – М.: Новое издательство, 2005.

21. 
    Бэрк П. Народная культура Эўропы ранняга Новага часу. - Мінск: “Тэхналогія”, 2003.
    
22. 
    Бюргьер А. Историческая антропология и школа "Анналов" // Антропологическая история: Подходы и проблемы: Материалы российско-французского семинара. Ч. 2. М., 2000.
    
23. 
    Гуревич А.Я. История – нескончаемый спор. Медиевистика и скандинавистика: статьи разных лет. – М.: Изд-во РГГУ, 2005.
    
24. 
    Дарнтон Р. Великое кошачье побоище и другие эпизоды из истории французской культуры. - М., 2002.
    
25. 
    Дэвис Н. 3. Возвращение Мартена Герра. - М., 1990.
    
26. 
    Дюби Ж. Трехчастная модель, или представления средневекового общества о себе самом. - М., 2000
    
27. 
    Дюмон Л. Homo Hierarchicus. Опыт описания системы каст. – Спб: Евразия, 2001.
    
28. 
    Елфимов А.Л. Об антропологии и гуманитарных науках: несколько заметок о творчестве К.Гирца // «НЛО», № 70, 2004 // http://magazines.russ.ru/nlo/2004/70/el7.html (Available: 31.01.2011).
    
29. 
    Зеленина Г. От скудности эмоций к скудности источников полувековой путь детских исследований // Теория моды, № 8, 2008. – С. 19 – 37.
    
30. 
    Калверт К. Выпрямленный ребенок: одежды для пеленания и стульчики для ходьбы // Теория моды, № 8, 2008. – С. 60 - 90.
    

31. Кондратьева Т. Кормить и править. О власти в России 16 – 20 веков. – М.: РОССПЭН, 2006.

32. 
    Ле Гофф Ж. Средневековый мир воображаемого. - М., 2001.
    
33. 
    Ле Гофф Ж. Цивилизация средневекового Запада. - М., 1992.
    
34. 
    Ле Руа Лядюри Э. Монтайю, окситанская деревня (1294—1324). - Екатеринбург, 2001.
    
35. 
    Раманава І. “Рабочы ўжо ўсімі фібрамі свайго існавання зразумеў [...] што ўсялякая ўлада вораг рабочага класа” / / Гістарычны альманах. 2005. Т.2. - С. 71—85.
    
36. 
    Токць С. Беларуская вёска ў эпоху зменаў: Другая палова ХІХ – першая траціна ХХ ст. Мінск: Тэхналогія, 2007. - 308 с.
    

37. Уортман Р. Сценарии власти. В 2-х Т. – М.: ОГИ, 2004.

38. Успенский Б. Дуалистический характер русской средневековой культуры (на материале «Хождения за три моря» Афанасия Никитина) // Успенский Б.А. Избранные труды. Т.1. Семиотика истории. Семиотика культуры. - Москва: Гнозис, 1994. - С. 254-297.

39. Успенский Б. Царь и Бог: Семиотические аспекты сакрализации монарха в России. – Москва, 1987. http://www.krotov.info/history/18/1/uspen_09.htm. (Available: 31.01.2011).

40. 
    Февр Л. Бои за историю. – М., 1991.
    
41. 
    Феллер В. Введение в историческую антропологию // http://vf.narod.ru/index.htm (Available: 31.01.2011).
    

Гістарычная антрапалогія ў сістэме гуманітарных ведаў. Перадумовы ўзнікнення, прадмет, аб’ект, метадалогія гістарычнай антрапалогіі. Французская школа (школа “Аналаў” і яе паслядоўнікі: М.Блок, Л.Февр, Ф.Брадэль, Ш.Маразэ, Р.Мандру, Ж.Дзюбі, Ж.Ле Гоф, Э.Ладзюры, А.Бюргер, М.Феро і іншыя). Англійская школа (К.Томас, Н.Дэвіс). Амерыканская школа (К.Гірц, В.Цёрнэр, Л.Хант). Нямецкія даследчыкі (Р.ван Дзюлмен, Х.Медык). Расейская плынь гістарычнай антрапалогіі (Б.Раманаў, А.Гурэвіч, М.Бахцін і кола аўтараў часопіса “Адысей”).

Пытанні да семінара:

1. Перадумовы і гісторыя станаўлення гістарычнай антрапалогіі

2. Школа “Аналаў”: прадстаўнікі і асноўныя даследчыя тэмы

3. Падабенствы і адрозненні англійскай, амерыканскай, нямецкай і расейскай школ

4. Перспектывы развіцця гістарычнай антрапалогіі на Беларусі

Берк П. Историческая антропология и новая культурная история // НЛО, № 75, 2005 // http://magazines.russ.ru/nlo/2005/75/ne5.html (Available: 31.01.2011).

Кромм М.М. Историческая антропология. Пособие к лекционному курсу // http://www.countries.ru/library/antropology/krom/index.htm (Available: 31.01.2011).

Лурье С.В. Историческая этнология. Учебное пособие для вузов. – М.: Академический Проект «Гаудеамус», 2004. – 624с.

Cohn Bernard S. History and Anthropology: The State of Play // Comparative Studies in Society and History, Vol. 22, No. 2 (April 1980), pp. 198-221.

Бюргьер А. Историческая антропология и школа "Анналов" // Антропологическая история: Подходы и проблемы: Материалы российско-французского семинара. Ч. 2. М., 2000.

Гуревич А.Я. История – нескончаемый спор. Медиевистика и скандинавистика: статьи разных лет. – М.: Изд-во РГГУ, 2005. – 889с.

Уяўленні аб прасторы. Sacrum vs. Profanum (М.Эліадэ). Прастора цывілізаванага і варварскага. Макракосм і мікракосм у Сярэднявеччы (А.Гурэвіч). Лес-пустыня Ж.Ле Гофа. Прастора камунальнай кватэры І.Уцехіна.

Пытанні да семінара:

1. “Прастора” ў працах па гістарычнай антрапалогіі

2. Канцэпт прасторы Ж.Ле Гофа

3. Канцэпт прасторы А.Гурэвіча

Літаратура (асноўная):

Гуревич А.Я. Категории средневековой культуры. http://justlife.narod.ru/gurevich (Available: 31.01.2011).

Ле Гофф Ж. Другое Средневековье. Время, труд и культура Запада. 2-е издание исправленное. – Екатеринбург: Издательство Уральского университета, 2002.

Літаратура (дадатковая):

Гуревич А.Я. Пространственно-временной континуум “Песни о нибелунгах” // Гуревич А.Я. История – нескончаемый спор. Медиевистика и скандинавистика: статьи разных лет. – М.: Изд-во РГГУ, 2005. – С. 118 – 137.

Тэмпаральныя ўяўленні ў гістарычнай перспектыве: бясконцасць, стагоддзе, час. Цыклічны і лінейны час. Іеранімія (М.Эліадэ). Панятак хранатопу і форм часу: М.Бахцін, А.Я.Гурэвіч, Ж.Ле Гоф, К.Гірц. Доўгая гістарычная працягласць: Л.Вавэль, Ф.Брадэль.

Пытанні да семінара:

1. Прасторава-тэмпаральны кантынуум як ўмова мыслення ў Сярэднявеччы

2. Час купца vs. час гараджаніна

3. Час кляштару vs час маёнтку
Літаратура (асноўная):

Гуревич А.Я. Категории средневековой культуры. http://justlife.narod.ru/gurevich (Available: 31.01.2011).

Ле Гофф. Средневековый мир воображаемого. – М. 2001.

Літаратура (дадатковая):

Гуревич А.Я. Пространственно-временной континуум “Песни о нибелунгах” // Гуревич А.Я. История – нескончаемый спор. Медиевистика и скандинавистика: статьи разных лет. – М.: Изд-во РГГУ, 2005. – С. 118-137.

Ле Гофф Ж. Цивилизация средневекового Запада. Пер с фр. / Общ. Ред. Ю.Л. Бессмертного; Послесловие А.Я.Гуревича. – М.: Прогресс, 1992. – 376с.
Семінар 4. Прасторавыя і часавыя ўяўленні беларусаў.

Пытанні да семінара:

1. 
   Асаблівасці прасторавага мыслення беларусаў
   
2. 
   Сакральная і мірская геаграфія
   
3. 
   Тэмпаральныя структуры
   

Санько С. Некаторыя падставовыя прасторавыя й часавыя структуры традыцыйнай беларускай касмалёгіі. Прастора

Санько С. Некаторыя падставовыя прасторавыя й часавыя структуры традыцыйнай беларускай касмалёгіі. Тэмпаральныя структуры

Лобач У. «Поле культуры» ў традыцыйным светапоглядзе беларусаў Падзвіння (паводле твораў Яна Баршчэўскага)

Разбор прац А.Гурэвіча “Время вывихнулось: поругание умершего правителя” і “Пространственно-временной континуум «Песни о Нибелунгах»"

Гуревич А.Я. “Время вывихнулось: поругание умершего правителя” // Гуревич А.Я. История – нескончаемый спор. Медиевистика и скандинавистика: статьи разных лет. – М.: Изд-во РГГУ, 2005. – С. 118 – 137.

Гуревич А.Я. “Пространственно-временной континуум «Песни о Нибелунгах»" // Гуревич А.Я. История – нескончаемый спор. Медиевистика и скандинавистика: статьи разных лет. – М.: Изд-во РГГУ, 2005. – С. 118 – 137.
Тэма 3. “Свае”-“іншыя”-“чужыя” Еўропы

Лекцыя 4. “Свае”-“іншыя”-“чужыя” Еўропы
Ментальныя ўстаноўкі. М.Блок, Л.Феўр. Светапогляд чалавека Сярэднявечча ў працах Э.Ле Руа Ладзюры, К.Гінзбурга. “Агідныя” і “шанаваныя” прафесіі (Ж.Ле Гоф). Свядома выключанныя з грамадства - вар’яты (М.Фуко). “Чужынец” (Дж.Зімель). “Тэатр жаху” (Рыхард ван Дзюльмен).
Літаратура (асноўная):

Simmel G. The Stranger // Simmel G. On Individuality and Social Forms. Selected Writings / Edited and with an Introduction by Donald N.Levine. – Chicago-London: The University of Chicago Press, 1971. – С. 143 – 149.

Van Gennep A. Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii. O bramie i progu, o gościnności i adopcji, o ciąży i porodzie, o narodzinach, dzieciństwie, dojrzewaniu i inicjacji, o swięceniach kapłańskich i koronacji królów, o zaręczynach i zaślubinach, o pogrzebie i porach roku, i o wielu innych rzeczach / Przełożyła Beata Biały. Wstępem opatrzyła Joanna Tokarska-Bakir. – Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2006.

Блок М. Феодальное общество. М.: Изд-во им. Сабашниковы, 2003. - 504 с.

Ле Гофф Ж. Другое Средневековье. Время, труд и культура Запада. 2-е издание исправленное. – Екатеринбург: Издательство Уральского университета, 2002.

Февр Л. Историзирующая история. О чуждой для нас форме истории // Февр Л. Бои за историю. – М.: "Наука". – 1991. – С. 67-71.

Фуко М. История безумия в Классическую эпоху // http://www.gumer.info/bibliotek_Buks/Culture/fuko_bez/index.php (Available: 31.01.2011).

Nowicka E. Innowacja i innowator w społeczeństwie preindustrialnym // Studia Socjologiczne, № 4, 1967.
Семинар 5. Этналандшафт беларускай вёскі

Пытанні да семінару:

1. “Свае”

2. “Іншыя”

3. “Чужыя”
Літаратура (асноўная):

Паўлючук У. Беларусы як этнічная група // Homo Historicus 2008.

Тэксты з архіву ОБТА
Семінар 6. Чалавек рэлігійны (“Свае”-“іншыя”-“чужыя” ў Сярэднявеччы)

1. 
   Механізмы “выключэння” і падставы іх выкарыстання
   
2. 
   Еўрапейская чараўніца vs. расейская юродзівая
   

Блок М. Феодальное общество. М.: Изд-во им. Сабашниковы, 2003. - 504 с.

Ле Гофф Ж. Другое Средневековье. Время, труд и культура Запада. 2-е издание исправленное. – Екатеринбург: Издательство Уральского университета, 2002.

Фільм каналу ВВС “Інквізіцыя” і “Юродзівыя”

Пратаколы допытаў Жанны Д’Арк
Тэма 4. Гістарычная дэмаграфія

Лекцыя 5. Еўрапейская сям’я: вопыт новага апісання

Уяўленні пра сям’ю. Крыніцы па гісторыі сям’і. Функцыі шлюбу і сябраў сям’і. Эвалюцыя тыпаў сям’і ў Еўропе (Рымская сям’я, сям’я ў франкаў і германцаў, вынаходніцтва “кахання” ў Новы час, французская і англійская сям’я ў 19-20 ст). Кантрацэпцыя. Прастытуцыя і суценерства.

Historia życia prywatnego.W 5-u T. / Pod redakcją A.Prosta i G.Vincenta. – Wrocław-Warszawa-Kraków, 2006.

Flandrin J. Historia Rodziny. – Warszawa: Volumen Liga Respublikańska, 1998.

Літаратура (дадатковая):

Aries Ph. Historia dzieciństwa. Dziеcko i rodzina w dawnych czasach / Przekład M.Ochab. – Gdańsk: Marabut, 1995. – 238c.

Успрыняцце ўзроста і грамадскае стаўленне да яго. Ініцыяцыя і сацыяльныя функцыі дзетак і старых у еўрапейскім грамадстве 14 – 19 стст. Асоба. Прадвызначаннасць роляў. Цела і сэксуальнасць. Гістарычная дэмаграфія: Ф.Арыес, П.Ласлэт, К.Калвэрт, Ж.Бойс і іншыя.

Пытанні да семінара:

1. Дзяцінства паводле Ф.Арыеса, П.Ласлэта і К.Калвэрта

2. Што значыла быць маленькім у Сярэднявеччы і Новым часе?

3. Старасць і яе ўспрыняццё ў Заходняй Еўропе ў 17 – 20 стст.

4. Дзяцінства і старасць: падабенствы і непадобнае ўва ўспрыняцці грамадствам

Aries Ph. Historia dzieciństwa. Dziеcko i rodzina w dawnych czasach / Przekład M.Ochab. – Gdańsk: Marabut, 1995. – 238c.

Bois J. Historia starości. Od Montaigne’a do pierwszych emerytur / Przełożyła K.Marczewska. – Warszawa: Marabut, 1996. – 326c.

Калверт К. Выпрямленный ребенок: одежда для пеленания и стульчики для ходьбы // Теория моды. Одежда. Тело. Культура. Лето 2008. – С. 61–91.

Зеленина Г. От скудности эмоций к скудности источников: полувековой путь детских исследований // Теория моды. Одежда. Тело. Культура. Лето 2008. – С. 19 – 37.

Kuklo C. Kobieta samotna w społeczeństwie miejskim u schyłku Rzeczypospolitej szlacheckiej. Studium demograficzno-społeczny. – Białystok: Wydawnictwo UwB, 1998. – 267c.

Тэма 5. Антрапалогія ўлады. Асноўныя падыходы, метадалогія і метады вывучэння ўлады ў ГА

Лекцыя 7. Антрапалогія ўлады. Асноўныя падыходы, метадалогія і метады вывучэння ўлады ў ГА

Улада. Сакралізацыя правадыроў. Сімвалы ўлады. Свая – чужая ўлада. Грэх. Казнь караля. Замак і храм: барацьба ўплываў. Палітычны выбар асобы. Даследаванні М.Блока, А.Гурэвіча і іншых. “Вандруючыя лідары” (Т.Шчапанская). “Улада як дазволены гвалт” (Т.Кандрац’ева).

Пытанні да семінару:

1. Асноўныя палітычныя канстанты беларусаў

2. Ўяўленні пра ўладны стажок

3. “Ідэальны правадыр”
Літаратура (асноўная):

Антропология власти. Хрестоматия по политической антропологии. В 2-х т. / Сот. И отв. Ред. В.В.Бочаров. – СПб: Издательство ЕУ, 2006.

Блок М. Короли-чудотворцы. Очерк представлений о сверхъестественном характере королевской власти, распространенных преимущественно во Франции и Англии / Предисловие Ж. Ле Гоффа, послесловие А.Я. Гуревича, перевод и комментарии В.А. Мильчиной. - Москва: Языки русской культуры, 1998.

Васючэнка П. Беларус вачыма беларуса. Беларус міфалагізаваны, гістарычны, рэальны // ARCHE, № 3, 2004. – С. 115-130.

Воля да ўлады (размова з Валянцінам Акудовічам) // Ракіцкі В. Беларуская Атлянтыда (Бібліятэка Свабоды. XXI стагодзьдзе). – Радыё Свабодная Эўропа / Радыё Свабода, 2006. – С. 416-421.
Практычны занятак 2. Праца з палявымі сшыткамі
Тэма 6. Вусная гісторыя

Лекцыя 8. Вусная гісторыя. Асноўныя паняткі і метады аналізу наратываў

Старажытны, стары і новы час і гісторыя (Ж.Ле Гоф). Культурная амнэзія (П.Нара). Культурная памяць (Я.Асман). Калектыўная і культурная памяць (М.Хальбвакс).

Аб’ядноўваючыя і “негатыўныя” сімвалы ідэалагічных праэктаў (Л.Гудкоў), “Месцы памяці” (П.Нара), Памяць як поле палітычнай барацьбы (Х.Вельцар), Мапы памяці, мемарыяльныя версіі мінулага (Н.Данілава). Регуляванне болю (трансфармацыя калектыўных траўм) (І.Кукулін).

Ассман Я. Культурная память. Письмо, память о прошлом и политическая идентичность в высоких культурах древности / Перевод с немецкого М.М.Сокольской. – Москва: Языки славянской культуры, 2004.

Хальбвакс М. Социальные рамки памяти / Пер. с фр. и вступ. статья С.Н.Зенкина. – М.: Новое издательство, 2007. – 348с.

Літаратура (дадатковая):

Sutton D. Remembrance of Repasts: An Anthropology of Food and Memory. - Oxford, 2001.

Wertsch J. Narratives as Cultural Tools in Sociocultural Analysis // Official History in Soviet and Post-Soviet Russia. Ethos 28 (4), рр. 511-534.
Семінар 9. “Месцы памяці”. Канструяванне аб’ядноўваючых сімвалаў.

Пытанні да семінару:

1. 
   П’ер Нара пра “месцы памяці”
   
2. 
   З якіх сімвалічных месцаў Вы б склалі “месцы памяці” беларусаў?
   

Проблематика мест памяти. Франция-память / П. Нора, М. Озуф, Ж. де Пюимеж, М. Винок. -. СПб.: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 1999.

Ассман Я. Культурная память. Письмо, память о прошлом и политическая идентичность в высоких культурах древности / Перевод с немецкого М.М.Сокольской. – Москва: Языки славянской культуры, 2004.

Хальбвакс М. Социальные рамки памяти / Пер. с фр. и вступ. статья С.Н.Зенкина. – М.: Новое издательство, 2007. – 348с.

Wertsch J. Narratives as Cultural Tools in Sociocultural Analysis // Official History in Soviet and Post-Soviet Russia. Ethos 28 (4), рр. 511-534.

Стандартныя для работ такога тыпу.

1) Прадэманстравана разуменне праблемы (пытання) і дано вычэрпваючае яе апісанне (даны адказ на яго), змест раскрыты цалкам; 2) Дадзена ўласная ацэнка тэксту, ягонай глыбіні.
Ацэнка ведаў студэнтаў:

Стандартныя для работ такога тыпу.

па накапляльнай сістэме

• 
  результаты письменных работ - 40% (вклад в общую оценку);
  
• 
  участие в обсуждении вопросов на семинарских занятиях - 40% (вклад в общую оценку);
  

Праца павінна раскрываць любую з тэм курса і быць напісанай з прыцягненнем гістарычных альбо антарапалагічных крыніц.

Алексеев В.П. Историческая антропология. Учебное пособие. – М.: “Высшая школа”, 1979. – 213с.

Ассман Я. Культурная память. Письмо, память о прошлом и политическая идентичность в высоких культурах древности / Перевод с немецкого М.М.Сокольской. – Москва: Языки славянской культуры, 2004.

Бочаров В.В. Истоки власти // Антропология власти. Хрестоматия по политической антропологии: В 2-х т. / Составитель и ответственный редактор В.В.Бочаров. Т.1. Власть в антропологическом дискурсе. – Санкт-Петербург: Издательство Санкт-Петербургского университета, 2007. - С.172 – 224.

Бэрк П. Народная культура Эўропы ранняга Новага часу. - Мінск: “Тэхналогія”, 2003. - 380с.

Гуревич А. Я. Категории средневековой культуры. - М., 1984.

Калверт К. Выпрямленный ребенок: одежды для пеленания и стульчики для ходьбы // Теория моды, № 8, 2008. – С. 60 - 90.

Кондратьева Т. Кормить и править. О власти в России 16 – 20 веков. – М.: РОССПЭН, 2006.

Лурье С. Смута как функциональное проявление традиционного сознания // Лурье С.В. Историческая этнология. Учебное пособие для вузов. – М.: Академический Проект «Гаудеамус», 2004. – С. 429 – 449.

Уортман Р. Сценарии власти. В 2-х Т. – М.: ОГИ, 2004.

Успенский Б. Царь и Бог: Семиотические аспекты сакрализации монарха в России. – Москва, 1987.