Мяне выхоўвалі, Мяне захоўвалі
Спампаваць 242.59 Kb.
|
| Душа
Мяне выхоўвалі, Мяне захоўвалі, Я то з’яўляўся, То знікаў, Мяне вадзілі I ахоўвалі, Хоць я нікуды Не ўцякаў. I пад замкамі, I пад пломбамі, Нібы каштоўнасць, Бераглі I неба клеткамі I ромбамі Разлінавалі, Як маглі. Мяне узважвалі і мералі, Здымалі Ў профіль і анфас, Але ні разу Не праверылі Душы няўнасць I запас. Шкада,
З яе юрысты I ўрачы, I ні адна дактыласкопія Не можа тут дапамагчы. Мая душа
Бо верыла і тым жыла, І не чарсцвела Не ламалася — Была такою, як была. Хоць дзіўна, Ў чым яна трымалася, А паспрабуй Яе сагні! Яна ж з маленства Гартавалася На чыстым, Праведным агні. 1964 Плынь
Вецер насустрач, насустрач імклівая плынь. Хлопец у чоўне, смуглявы і рослы, Прагна глядзіць і плыве ўдалячынь — Толькі рыпяць і згінаюцца вёслы. Сонца насустрач і сіні прастор, Неба і хмары — ў вясёлкавай браме. Вёслы, як дужыя крылы, прасцёр — Хлопец спяшаецца ўслед за сябрамі. У далячынь, што расчынена насцеж, Голасам сэрца і буйнай крыві Кліча цябе неспакойнае шчасце, Толькі хутчэй да яго даплыві. Шчасце у кожнай тваёй перамозе, Шчасце — адолець і вецер і град, Шчасце — нідзе не спыняцца ў дарозе, Спынішся — плынню адгоніць назад. 1956 Словы
Над намі словы уладараць. Мы чуем і гаворым іх. Яны то здружаць, то пасвараць Сяброў і ворагаў маіх. Бо словы розныя бываюць. Адны — агню стрымаюць шквал, Другія словы забіваюць Усё жывое напавал. Ад слова сэрца халадзее, Праходзяць сон і забыццё, Ад слова рушацца надзеі, Ад слова свеціцца жыццё. Ад слова вырастаюць крылы, А ў сэрца стукае любоў, Ад слова прыбываюць сілы, Дык не шкадуйце шчырых слоў! А здатным толькі на дакоры I гучна словамі грымець, Каб не прыносіць людзям гора, Было б найлепей анямець. 1962 Выратаванне Н. Гілевічу Сваю тугу Сагні ў дугу, А калі не — Яна сагне I выб’е з рук Апошні круг — Тваё выратаванне Ў бязмежным акіяне. I не кажы, Што ўсё адно Плысці ці рынуцца на дно. Выратавальны круг Лаві I сам плыві, Плыві, плыві. Хоць берага і не відно I не дастаць нікому дно, А ты плыві з апошніх сіл, I рукі, быццам пара крыл, Аб хвалі б’юцца да зары, Бо ёсць надзейныя сябры На светлым беразе крутым I ты заўжды патрэбен ім. Калі ж ты галавой панік, Яна, як цяжкі каласнік, Цябе пацягне ў чорны вір, На рыфы вострыя, у жвір. Адчай з тугою у душы Ты без ваганняў заглушы I выйграеш няроўны бой I перш за ўсё З самім сабой. Нальецца сілаю рука, Калі агеньчык маяка Засвеціцца, I даплывеш Да берага, Дзе ты жывеш. 1971 Шыпшына
Праціналі яе навылёт халады, Ледзяныя снягі замяталі на кручы, То цяпла не ставала, то чыстай вады, I з гадамі рабіўся шыпшыннік калючы. Не хапала заўсёды чагосьці ў жыцці, Толькі вечна жыла неадольная прага Хоць у познюю восень яшчэ расцвісці На крутым узбярэжжы крывінкамі ягад... Калі сцюжа астудзіць жывую душу, Можа, каліва я па сабе не пакіну, I пакуль не замоўк, аднаго папрашу: На грудку ў галавах пасадзіце шыпшыну. 1965 * * *
Зямля, я з табою ў сусвеце імчуся Праз лета і восень у замець зімы, Гляджу, як вяртаюцца з выраю гусі, I толькі назад не вяртаемся мы. Нам часу бракуе спыняцца ў дарозе, Калі над Зямлёй — апраметнае цень. Мы ў клопатах вечных, у вечнай трывозе Пра светлае ранне і заўтрашні дзень. Зямля, я з табою ў сусвеце імчуся, Калі ж мяне спішуць з майго карабля, З табою ніколі я не разлучуся: Ты прымеш мяне назаўсёды, зямля. 1980 Спадчына
Памяці паэта-маладнякоўца Янкі Бобрыка1 Забіла сыпкімі снягамі Сцяжынкі ўсе і бальшакі, Вятры сухімі трыснягамі Шумяць, шумяць каля ракі. У полі ветрана і гола, Звіняць ільдзінкі на страсе, А я чакаю балагола, Што госця з Менска прывязе. Пад вечар зарыпелі санкі, Прысталі коні ля двара, I вось ужо ў абдымках Янкі Смяюцца маці і сястра. I да мае шчакі прыпала Яго калючая шчака. Прывёз ён «Спадчыну» Купалы I кніжачкі «Маладняка». А ноччу доўгай і завейнай Госць, не прыткнуўшы галавы, Пры бляску лямпы трохлінейнай Чытае байкі Крапівы. I хата поўная рагоча Ад «Бібліі» і ад «Асця», Бо ўсе суседзі да паўночы — У Янкі Бобрыка ў гасцях. А як разыдуцца, я зноўку, Хоць класціся даўно пара, Дапытваюся пра Дубоўку, Пра Пушчу і пра Дудара. Хацелася пра ўсё дазнацца I ўласную адкрыць душу, Але ніяк не мог прызнацца, Што сам употайкі пішу. Яму, празрыстаму ў блакадзе, Прыходзіў родны дом у сны... Застаўся ён у Ленінградзе, Навек, без блізкіх, без труны. I зразумеў я ў час вячэрні, Што ён, бядзе сваёй назло, Мне перадаў жывое зерне, Каб хоць сцяблінкай прарасло. 1980 I першы, i апошні... Надыдзе чорная, як сажа,
I на званкі па тэлефоне Нікому ўжо не адкажу, Як нетутэйшы, як старонні, Пераступлю цераз мяжу I не паспею апраўдацца, Пакаяцца ў сваіх грахах, Шапну «даруй», а можа здацца, Што адымае мову страх. Не, ўсе трывогі адбалелі За столькі летаў, столькі зім, Што стала ад завеяў бела I ў сэрцы холадна маім. Жыццё прабегла нечакана, У вечнасць канулі гады, I шэрым інеем заткана Мая заранка назаўжды. Я колісь да яе цягнуўся, Пакуль не змогся, не прыстаў, Ламаўся часам, ды не гнуўся, Хоць зорку так і не дастаў. Сябры, даруйце. Недарэчы Патурбаваць прыйдзецца вас, Каб паднялі мяне на плечы I першы, і апошні раз. 1980 Разуменне Я ўпаду адразу, як ад кулі,
Свет маіх пакут і спадзяванняў, Радасцяў, якіх не прычакаў, Свет ружовых і туманных ранняў, Што і я калісьці сустракаў. Упаду адразу, як ад кулі. Вось і след снягамі замяло, Год міне, а пра мяне не чулі, Быццам і на свеце не было. [1980—1981] Слова
Я пакараны адзінотай На схіле доўгага жыцця, I плачу, і бядую ўпотай, I цешуся да забыцця Туманным золкам вераснёвым I пералётам журавоў, У сэрцы зберажоным словам, Даўно пазбаўленым правоў, Адроджаным і незабытым, Закрэсленым і зноў жывым, Прастрэленым, ды не забітым, Адзіным родзічам маім. Навекі слова застанецца, Як жаўранак у сіняве, I ў свеце рэхам азавецца, Што Беларусь яшчэ жыве. [1989—1990] Мак
З усіх гарадоў зніклі макі. А як цвілі! А як цвілі, Нібыта сонечныя знакі На шчодрай дзедаўскай зямлі. Галоўкі сохлі ў кожнай хаце Ад восені і да вясны, Каб ноччу сніліся дзіцяці Ружовыя святыя сны. Напэўна, Богам пакараны Знайшоў пякельны хмель дзівак, I стаў пракляццем катаваны Ружовы і чырвоны мак. Сталочаны, стаптаны, змяты, Пакінуты на звод і здзек, Бо мак, ні ў чым не вінаваты, Зрабіў злачынцам чалавек. 8 жніўня 1991 г. Адзін радок лемантара Расшыфраваць прыйшла пара
* * *
Пакойчык у фіранках і вазонах Нарэшце я прыдбаў і палюбіў, Але юнацтва на харчах казённых Не выкрасліў з душы і не забыў. Я не забыў пад’ёмы па загаду, Завеі і гарачы пыл дарог. Відаць, таму звычайную спагаду Да кожнага, каму цяжэй, збярог. I ўсё ж, відаць, не дарам сілы трачу, Калі слабейшым памагчы хачу. А не змагу — з чужога гора плачу I толькі пра сваю бяду маўчу. [1993—1994] * * *
Не абміні чужой бяды, Сабой не надта ганарыся, Няхай спяшаюцца гады, А ты вазьмі і прыпыніся: Слабому працягні руку, Сляпому пакажы дарогу, Падай акраец жабраку, Суцеш малога і старога, Тады і познюю зіму Усмешкай стрэнеш маладою I не прыйдзецца аднаму Застацца са сваёй бядою. [1993—1994] Пачакай
Пачакай, маё сэрца, спыняцца. Я ў дарогу яшчэ не гатоў: Толькі часам трывожаць і сняцца Мне завеі наступных гадоў. Пачакай, маё сэрца, не трэба Караціць укарочаны шлях. Прыйдзе час, — перавернецца неба, Згасне сонца ў асенніх палях, Змрок на ўсё непражытае ляжа, Змоўкнуць гром, галашэнне і спеў, I ніхто за мяне не раскажа, Чаго я расказаць не паспеў. Пачакай, каб знянацку не ўпасці, Пачакай, каб душу наталіць, Каб убачыць сапраўднае шчасце I з другімі яго падзяліць. [1993—1994] Самасуд
Калі б я ўсё прайшоў спачатку I разабраўся сам з сабой, Я кінуў бы сабе пальчатку, Як выклік на апошні бой. Адпомсціў бы за ўсе пралікі, За ўсе памылкі і грахі, Кароткім здаўся б дзень вялікі, I вузкай сцежкаю — шляхі. Стамлёная душа знямее I ёй не ўдасца дагадзіць, Бо хто судзіць сябе не ўмее, Не можа іншага судзіць. 27 лістапада 1996 г. Асабістае Чаго я толькі не пабачыў,
Уставаў і клаўся па загаду, На сцюжы лютаўскай пацеў, I толькі быў таму і рады, Што думаў так, як сам хацеў. Я добра ведаў — жах не вечны, Бяда не даканае нас, Што ўсё ж надыдзе чалавечны, Сумленнем блаславёны час. Чакаў яго дзесяцігоддзі, Хоць і не верыў у падман, Жыла надзея у народзе, А ён знікаў, нібы туман... То траціў, то знаходзіў выйсце, Прывычны да пакут і страт, Ды горка, што, як і калісьці, Часамі топча брата брат. 1997 Непазбежнасць Ніколі не верыў увішным цыганкам,
Што больш не вярнуся на даўнія сцежкі Ні спорнаю і ні маруднай хадой Туды, дзе калісьці гулялі у снежкі, Пад вокнамі пелі з каляднай звяздой, Дзе зычылі шчасце іскрыстыя вочы, Дзе зырка шугалі Купалля лаўжы... За воблікам воблік знікае дзявочы, I бачацца толькі крыжы і крыжы. Як дым разышліся мае аднагодкі, Я зноў адзінокі ў апошняй чарзе, Мой дзень дагарае, а вечар кароткі З іскрынкаю ў светлай салёнай слязе. Чакайце, хвіліны, і так не бяжыце: Я рукі яшчэ на грудзях не злажыў. Ад страты да страты два матчыных жыцці Па свеце бадзяўся — то жыў, то не жыў. Нічога ні ў кога я не патрабую, Бо ведаю, час да прычала прыстаць. Шкада толькі — некага ўсё ж патурбую, Каб жменькай забытага попелу стаць. 26 снежня 1997 г. ЗДЗІЎЛЕННЕ Як хочацца забыцца пра турботы, Пра дробныя складанасці жыцця, Адкласці неадкладныя работы І ўбачыць свет наіўна, як дзіця, Пачуць у росных вербах на світанні, Пад плёскат затуманенай ракі, Калі цяцёрак клічуць на спатканне З вясны аглухлыя цецярукі, Лавіць губамі горкі і салодкі Пылок сунічніку, мядункаў, багуну, І як гарлачык на зялёным сподку Празрыстыя пялёсткі разгарнуў, Глядзець і захапляцца ад здзіўлення, Жывую моўчкі слухаць цішыню, І сам сабе паверыць на імгненне, Што бачу гэты свет упершыню. Глядзець на ўсё наіўнымі вачыма, Як у далёкі незабыўны год, Але ніяк пазбыцца немагчыма Будзённых клопатаў, трывогі і турбот. Верасень 1998
НА САМОЦЕ Я ў пакоі адзін. Ледзьве шыба дрыжыць, За акном толькі бліскаюць фары. Хоць пражыта нямала, а хочацца жыць, Каб не згаслі надзеі і мары, Каб нарэшце самога сябе зразумець, Каб душы разгадаць таямніцы, Каб, выносячы вырак, спагады не мець, Не баяцца крыжа і вязніцы. Горш няма, калі сам пашкадуеш сябе, Калі вінны ці не вінаваты, На калені не падай ніколі ў журбе, Не прасі у шчаслівых спагады. Я гляджу, як на здань, у замглёным акне: Я? Не я? Незнаёмае бачу аблічча, І вярзецца, што прывід рукою кране І услед за сабою пакліча, Аблыселы, сагнуты, змарнелы, сівы. Я? Не я? — прачынаецца памяць: Я — той самы, дагэтуль жывы, Каб сумленне нічым не запляміць. Я ў пакоі адзін, а здаецца — удвох, Помню радасці ўсе і нягоды. Я — сабе не суддзя. Вырак ванесе Бог, Канчатковы, адзін, назаўсёды. 1998 ДВАІСТАСЦЬ Рыфмую часам для сябе З уласнай біяграфіі цытаты, А люты боль душу дзяўбе У змрочны дзень і ў дзень стракаты. Пра што я сніў, пра што не сніў, Пра што я мару і не мару, Анёл, здаецца, пазваніў І голас мне падаў з-за хмары. Дапытваўся, як мы жывем, Ці я шчаслівы і багаты, Я ж застаюся глух і нем, Маўчу, нібы Хрыстос распяты. Ну, што яму я адкажу Не па закрэмзанай паперцы, Што горкі лёс праклаў мяжу, Цераз маё і нашы сэрцы. Усё змяшалася ў жыцці — Салодкі хмель і горкі солад. Ніхто не ведае, куды ісці, Каб наталіць духоўны голад. Дваістасць у трывогі на мяжы. Ўзіраюцца у вочы вочы: То блізкі я, то сам сабе чужы. Што ж мне сказаць анёлу апаўночы? Мая неўтаймаваная душа То ў вышыні, а то ў падзенні, Чаргуюцца з праклёнамі імша, Як з новым старасвецкае адзенне. Ўсё разгадаць спрабую да відна У часе красавання і нягоды, Каб сутнасць у мяне была адна Сумленная і ясная заўсёды. УТОПІЯ Утопія не ўтопіцца, Як цар за розум хопіцца. Мудры цар не баіцца нічога: Не пільнуюць яго, ні двара, Бо і Бог, і прыслужнікі Бога Берагуць і шануюць цара. Ён дарэмна не стукае ў грудзі, Не клянецца аддана служыць, Бо сумленныя ведаюць людзі, Як з ім лёгка і радасна жыць. Цар засвоіў прарочыя словы, Наймудрэйшыя з безлічы слоў, Чымся Згода, Давер і Любоў. 1997 КРУГАЗВАРОТ Ад першай да апошняй зоркі Дзень прамільгнуў і пакаціўся ў змрок. Сунічны водар з малачаем горкім Змяшаліся ў адно знарок. Спакойнае азоранае неба, Такое, як вякі назад, А на Зямлі па волі Феба Становіцца бязладдзем лад. Прарокі кажуць, што знікаюць душы, На адзіноце, перамогшы страх, Дзе б лёс ні стрэў — на моры ці на сушы, Узыйдуць і яны на Млечны шлях. Прыходзіць і адходзіць род за родам — Прарокі, геніі, вар’яты, дзівакі. І так Зямля сваім кругазваротам Адлічвае хвіліны і вякі. На адзіноце пад бяздонным небам Малюся або каюся ў цішы, Каб стаць не зоркай — хоць скарынкай хлеба Для адзінокай праведнай душы. 1999 ТРЫ ЦЕНІ За мной ідуць мае тры цені: Мінулае, Сучаснасць, Летуценні. Пад ліхтаром на іх — відаць гарбы, Якіх не разгадаць без варажбы. Ліхтар гайдаецца — знікае першы цень, Другі тырчыць, нібы зімовы пень, Высока ў замець спілаваны, Ці як даўно загоеныя раны. Ніяк не вяжуцца канцы Сівое старасці і маладосці, Калі ў траве даспелыя званцы З каханаю нас клікалі у госці. Усё за ранняю паводкаю сплыло, І ўжо не вернецца — было ці не было. Трывожыць часам здань забытых сноў І хісткасць нетрывалая асноў. Хіснуўся ліхтара слабы прамень: За першым ценем знік наступны цень. Не можа знікнуць толькі утрапенне Ад змрочных думак і няшчырых слоў. Апошні цень — пустое летуценне І страх, каб першы не вярнуўся зноў. 1997 ДВАЙНІК
Толькі вецер шуміць ледзьве чутна. Нехта ў поцемку шэпча : “Агонь патушы, Бо ўставаць на світанні пакутна”. Мне пакуты знаёмыя змалку ўсе І да самай апошняй хвіліны… Саслабеламу, можа, вады прынясе Здань калісці знаёмай дзяўчыны. Цішыня. Я ў пакоі, відаць, не адзін: Нехта цяжка ўздыхне, то знікае. Празваніла на вежы дванаццаць гадзін, А трывожна, што поўнач такая, Каб маю адзіноту парушыла здань, Недзе тут, недзе побач са мною. Можа, ўласны двайнік паспяшаўся зарань, Каб з маёй расквітацца віною. Ўспамінаю, а ўспомніць ніяк не магу Ўсе памылкі у будні і ў святы, Што заблытаўся, сам у сябе у даўгу, Я адзін, толькі я вінаваты. Прызнаюся, працягваю моўчкі руку, Трачу слых, трачу зрок і тупею, Абяцаю сабе і свайму двайніку, Што пакаяцца, можа, паспею. Цераз сілу ўзнімуся, усё замалю, І пакуты, і куцае шчасце. Павагаюся. Келіх апошні налью: Гэта - споведзь мая і прычасце.
БОГ НА ЗЯМЛІ (Фантазія) “Бог жыве на Беларусі”, — некалі сказаў Уладзімір Караткевіч Ідуць дажджы, — няйнакш, анёлы плачуць А іх ніхто суняць не дапамог, Бо без зарплаты трэці год жабрачыць У пераходзе непазнаны Бог. Залева затапіла паў-Еўропы І набірае сілу і разбег, Хоць і не планаваліся патопы, І нельга дапытацца: “Дзе каўчэг?” Ніхто ні Ноя, ні каўчэг не бачыў, Звычайнай шлюпкі нават не відно: Усё “выратавальнік” пралайдачыў, Пабоўтаўся і сам пайшоў на дно. А Бог нікому не прамовіў гуку, Хоць моляцца яму гаспадары, Што колісь Яраслаўскага навуку Засвоілі яшчэ па буквары. Цяпер, як паслухмяныя авечкі, У цэрквы жонак з дзецьмі павялі, Мармычуць “Верую” і паляць свечкі, А Бога не пазнаюць на Зямлі. Ён пазірае на дзяцей Адама: О, колькі ж ён бязглуздых напладзіў: І гэта — не камедыя, а драма Трымаць нахлебнікаў вясёлы калектыў, Аматараў і віскі і мадэры, Што хвошчуць на прыёмах каньякі. Адны без мазаля — міліярдэры, Другія з мазалямі — жабракі. Бог зразумеў усё, што мог пабачыць, Куды былую паству завялі. Паспрабаваў з усімі пажабрачыць І следу не пакінуць на зямлі. 1997 ПРЫСЯГА
Бога не баяўся і людзей не саромеўся (“Новы запавед”, Ад Лукі, разд 19, в 2) На “Бібліі” пакляўся лжэпрарок: Служыць па ўсіх законах Богу, Але, ступіўшы першы крок, Ён завярнуў на іншую дарогу. На “Біблію” і Бога напляваў, Бо не такі прастак, як продкі, Балюе ён, як баляваў І слухае даносчыкавы плёткі. Ён не хлусіць даваў зарок, А хлусіць сам і верыць хлусам. Ці не таму ілжэпрарок Трымае “Біблію”, а паству — пад прымусам? Яму трызняцца ворагі наўкол, Сам ад сябе туляецца па норах, Заўжды сухім трымае порах, А некалі ж і ён пакоціцца на дол, Бо сам сабе і пастве — вораг. 1997г.
ВЕТРАНА Ветрана ў полі, Ветрана ў долі, Свішчуць ліхія вятры. Лепшае, мабыць, Ніколі, ніколі Не дачакацца пары. У будні і ў святы Ў полі араты Ледзьве ступае, як цень, І пазірае, быццам праз краты, На золкі і ветраны дзень. Ветрана ў полі, І, як ніколі, Хмарна, дажджыць І дажджыць, Марыць пакутнік — Да лепшае долі, Хоць перад сконам Дажыць. 1997
АСТЫЛЫ ПРЫСАК За рыскаю сціраю рыску — Дарэмна страчаныя дні, Астылыя іскрынкі прыску Ляцяць на скроні з вышыні, У шыбы звоняць, хвошчуць твары, Ледзь на рабінніку ліпяць, На ўледзянелым тратуары Крышталем трушчаным рыпяць. Мароз хапае за калені, Усыпаў срэбрам валасы, А маладое пакаленне Ў панчошках імпартнай красы Бяжыць з сустрэчы на сустрэчу, Сціраючы расінкі слёз. І срэбрам каўняры і плечы Аздобіў снежаньскі мароз. Ён стаў таемным ювелірам, — Сплятае тонкія лісты На шыбах, а над цёмным вірам Празрыстыя кладзе масты, Начамі голасам басовым Спакойныя трывожыць сны, На золку сціхне. Ён часовы — Да промняў ранняе вясны… За рыскаю падводжу рыску, Лічу пражытыя гады, Бо ў колішнім начлежным прыску Іскрынкі згаслі назаўжды, Астылыя ляцяць, віюцца І замятаюць даўні след. А назаўсёды застаюцца ЛЮБОЎ, СУМЛЕННЕ І СУСВЕТ. 1996 ВЕЧНЫЯ КРУГІ І сонца — круг, і круглая Зямля, І галава ідзе кругамі, І круглая пячатка мазаля, З крывавымі тугімі берагамі. Праменьчык зрэнку бачыць навылёт, — Усё, ад ласкі і да злосці — Анёла след і каршуна палёт, І прагнага няпрошанага госця. Ён за кругамі замыкае круг, Заблытвае зваротную дарогу, Бо калі трэба, ён — адданы друг І служка то Люцыферу, то Богу. Ён круціць, як спірыт, то сподкі, то сталы, І, як більярдныя шары галовы, Ад таннае шалее пахвалы І дэмагогам склёпанай прамовы. У свеце ўсё ідзе за кругам круг, Што некалі было, або калісьці будзе, Ідуць кругамі здані валацуг, І танны бляск заходзіцца у брудзе. Зямля свае адлічвае кругі, На віражах страсае смецце. Усе рабаўнікі не сплочваюць даўгі, Іх згіне след, і пасвятле ў свеце. І Сонца — круг, і круглая Зямля. Не разгадаўшы вечную загадку, Павольна я сыходжу з карабля, А нехта пачынае ўсё спачатку, — Шлях жабрака і караля, А вечныя — Сумленне, Зерне і Зямля. 1997 ЗМАН Хлусяць толькі адны нягоднікі. Ф. М. Дастаеўскі Прывычны і ашукваць, і хлусіць, Стараецца, каб верылі падману, Каб пелі, калі трэба галасіць, Каб дзякаваў да ніткі абабраны. Так хлусяць, як хлусілі з веку ў век, Сілком у “шчасце” гоняць зацугляных Цярпець знявагу, ашуканства, здзек Да скону з нараджэння пакараных. Даверлівы агледзіцца пасля, Што ён з маленства ашуканы, Пакуль не атрымае кухталя Замест паабяцанай манны. Ашукваюць сумленных гандляры, Хапугі, махляры і самазванцы. Усё міне: балюйце да пары, Пакуль не трапілі у пекла, ашуканцы. 1996г. ПЕРАД СПОВЕДДЗЮ Калі пастукаюць анёлы сярод ночы І загадаюць: “Надышла пара Перахрысціцца і заплюшчыць вочы І выпраўляцца да варот Пятра. Пажыў даволі, ну і годзе, Скажы “Бывайце” блізкім і радні, Бо на парозе — новае стагоддзе, І дзень за днём твае знікаюць дні. Хоць змрочна, на жыццё — вялікі попыт: Амаль ніводнага “адказчыка” няма. Табе мы зробім невялічкі допыт, Як жыў? Дарма ці не дарма? Каму прыслужваў і служыў калісьці, Ці часам Юду не дапамагаў? Ці сам сумленнае знаходзіў выйсце, Ці верыў бліжнім, дальнім не ілгаў? Раней, чым з гэтым светам развітацца, З душы усе грахі свае здымі: Прыйшла твая чарга паспавядацца Перад Ісусам і людзьмі”. Паспавядаўся і цяжар адкінуў. Ужо архангелы з фанфарамі ідуць… Мяне вадзілі д’яблы лепшым чынам. Куды ж цяпер анёлы павядуць? 1997
Куды дарога гэтая вядзе, І ледзьве бачу, як згасаюць промні У стылай затуманенай вадзе. Павольна ледзь пераступаю стому, Спрабую ўсё успомніць на хаду: Куды іду, ці з дому, ці дадому, Якога не губляў і не знайду. Прыйшла пара не здабываць, а траціць, Што зберагаў, без жалю раздаю, Пакінуў назаўжды ў збуцьвелай хаце Закрэсленую маладосць сваю. Куды іду, ніяк не ўспомню: Сляза туманіць саслабелы зрок: Не бачу — узышла ці сходзіць поўня І да яе раблю за крокам крок. Куды ісці далей, — не дапытацца І не пабачыць свой уласны цень, І думаю, ці лепей — развітацца Ці сустракаць наступны ясны дзень. 6/І/2000 х х х
Слязінкамі капае воск, А ў сэрцы — то збой, то асечка Патушаць пачуццяў усплёск.
Агеньчык дрыжыць і дрыжыць, І вецер шапоча садамі, Што варта на свеце пажыць, Паставіць не кропку, а коску, Адчуць і ў знямозе красу, І кроплю гарачага воску Змахнуць са шчакі, як слязу. Даўно дагарэлі каліны, Дарога здаецца даўжэй, Бягуць за хвілінай хвіліны, І кожная з іх даражэй. Красавік 1999 ФАНТАЗІЯ
Нячысцік язык мне вузлом завязаў, А сам патрабуе: “Маё ўсё хвалі, Каб ціха і мірна было на зямлі. Аб кожнай нястачы і дробнай бядзе Не заікайся ніколі, нідзе, Трымайся заўсёды у межах і рамках, Расказвай пра ўсё у патрэбных напрамках: Пра поспехі — шчыра, пра ворагаў — гнеўна, Усё абяцай, што чакаем напэўна. Можаш успомніць і пра недахопы У бліжніх і дальніх краінах Еўропы. А ў нас недахопаў сур’ёзных не будзе, Бо вераць заўсёды сумленныя людзі”. “А што тады будзе, як так і скажу?” Нячысцік запэўніў: “Язык развяжу”.
БЕЗНАЗОЎНЫ Усё змяшалася і ява, і кіно, Заходы, поўначы, світанні, Што сёння хвалявала, што даўно, Што цешыць і што варта пакаяння. Навобмацак іду за крокам крок, Шукаю незачыненыя дзверы, Нібыта ўсё заблытана знарок, Як слых Бетховена і зрок Гамера. Пакуты іх вядомыя спрадвек, А слава засланіла гора: Між геніяў не ведаюць калек, Яны жывуць і сёння, як учора. Я ж драбяза і кволы чалавек, Чыё жыццё — кароткая хвілінка, З маленства паспытаўшы здзек, Як абламаная галінка. Я не баюся, што ў нябыт лячу, Хоць жыць люблю, а часам… не хачу. Студзень—верасень 2000 НАДЗЕЯ Хоць і нічога я не значу Ні ў ранні час, ні ў позні час, А светлы ранак, як удачу, Я сустракаю кожны раз: Дзіўлюся, як усходзіць сонца, Буркоча голуб на страсе, А у душы, як у скарбонцы, — Ўсе радасці і беды ўсе. Успомню дальнюю дарогу І ўсё, што некалі было… Устану. Памалюся Богу, Каб Сонца заўтра узышло… 2001г
ПРЫЗНАННЕ Калі надыдзе мой апошні час, Я не слязьмі, а ўсмешкай стрэну вас, Юнацтва ўспомню і маленства І радасці з нядоляй падабенства. Я перад споведдзю душу адкрыю, Каб вы жылі шчасліва, як святыя, Каб абміналі промахі і страты, Каб кожны быў і дужы, і багаты, А сам сыду у іншы свет павольна, З надзеяю, што кожны будзе вольны. Верасень 2000 Паэзія
I мой скрануўся лёд У 88-ы год... Я шукаю паэзію. Дзе ты, паэзія? То ўголас гукаю, то шэптам прашу. Здаецца, на мукі ў пекла палез бы я, Каб толькі сагрэць і суцешыць душу. Дзе ж ты, паэзія? Дзе ты няўлоўная? Шукаю з маленства да крайняй мяжы. Знаходзіў драбніцы, а траціў галоўнае, Ад гора сябе распінаў на крыжы. Прасіліся ў сэрца харэі і ямбы, Спяшаўся паставіць радок на крыло Здавалася, ў радасці ўзняўся і сам бы. Ды толькі паэзіі ўсё ж не было. Сапраўдных паэтаў лічыў я Багамі, Паэзія іх у бяссмерце вяла. Нарэшце і сам зразумеў: пад нагамі Паэзія ў кожнай расінцы жыла, Жыла і жыве і ў травінцы, і ў слове, У светлым і ў самым пякельным жыцці, У вечнай, нікім не закрэсленай мове, З якою ад веку да веку ісці. Паэзія — ў шолаху жыта і бору, У мудрасці мудрых, у ззянні вачэй, У золку, калі — непагасныя зоры, У бляску маланак трывожных начэй. Паэзія — ў ясным разважлівым зроку, У сэрцы збалелым і чыстым заўжды, У шчырай усмешцы, упэўненым кроку, У горкай слязінцы ў хвіліну бяды. Паэзія — шчасце, што цяжка прыкмеціць, I часам відушчы, нібыта сляпы, З калыскі да скону блукае па свеце, На радасць, спагаду і ласку скупы. Шукаю Паэзію змалку да скону, А я ж паўмільёна дарог абышоў. Гляджу на Паэзію, як на ікону. Шукаю яе. I наўрад ці знайшоў. 24 верасня 2001 г. ПАЭТЫ
Чаму цары баяліся паэтаў І распіналі кожны раз, Адважных пазбаўлялі эпалетаў, Пад кулі ўпартых гналі на Каўказ, Непаслухмяных — у Іркуцк і Шылку, Каб у капальнях моўчкі чэз, На смелых і адпраўленых у ссылку Знаходзіўся Мартынаў і Дантэз. Пакутнікі паэзіі жывыя, Каб вечна вечнае тварыць І кайданы, і раны нажавыя Адолеюць, каб праўду гаварыць. Пара усім няўмольным і суровым Царам не верыць шаптунам сваім, А на дабро адказваць шчырым словам, Каб верылі, як і паэтам, ім. 1997 х х х
Без іскрыстага смаку і сілы, А калі праз гады устаіцца яно, — Ад глытка праразаюцца крылы.
Калі ў бутах і ў чанах астыне, Не спяшайся яго, не каштуючы, піць, Калі ўсё не сышло шумавінне. Пах, і колер, і смак вінароб давядзе. І аддзячаць яму пры нагодзе, Калі келіх у радасці або ў бядзе На беседу збярэ і ў наступным стагоддзі. Так і верш: калі ён не даспеў І няўдача здалася удачай, Захлынецца натхненне і радасны спеў, Як ад келіха горкае чачы.1 1997 МЕЛОДЫЯ Заўжды гучыць мелодыя ў душы. Я слухаю яе, яе люблю я. Агеньчык гэты толькі не тушы, Што свеціць, грэе і хвалюе. Не заглушы ні крыкам і ні крокам Мелодыю, што зоркаю гарыць, Ні дзікім рыкам, ні чыгунным рокам, Не здатнымі спяваць і гаварыць. Мелодыя вышэйшага даверу Мой акрыліла незайздросны лёс. Азораная зоркаю Венерай Мая душа імкнецца да нябёс, І расцвітаюць лотаць і купена Пад гукі Баха і Шапэна. 1997 Каталог: download download -> Аддзел бібліятэчнага маркетынгу Каляндар свят і знамянальных дат download -> Аддзел бібліятэчнага маркетынгу Даты. Імёны. Падзеі. Каляндар свят download -> Тлумачальная запіска download -> М.І. Таранда, С. Б. Пазняк, А. Г. Смалей Лабараторная дыягностыка бактэрыяльных і мікозных інфекцый сельскагаспадарчай і хатняй жывёлы download -> АЎтарскі курс лекцый “славянская міфалогія” Электронная версія download -> Тэкст, набраны дробным шрыфтам, да вывучэння не абавязковы Усяго 72 пытанні download -> Пакінуць след на зямлі download -> Літаратурная Гомельшчына. Гомельскае абласное аддзяленне грамадскага аб’яднання download -> Вучэбная праграма для агульнаадукацыйных устаноў з беларускай І рускай мовамі навучання Спампаваць 242.59 Kb. Поделитесь с Вашими друзьями:
|