Сцэнарый навукова-практычнай канферэнцыі «ашмяны ў рэтраспектыве часу»
Спампаваць 151.17 Kb.
|
- Навигация по данной странице:
- Падрыхто ўчая работа .
- Абсталяванне
- Вядучы.
- Вучан i ца
- 1 вучань.
- Друг i вядучы.
- Вучань.
- Вучанiца.
- Трэцi вядучы.
- Вучан ь
- Першы вядучы.
- Вучань
- вядучы.
| Пятрова Л.Г.
(г.Ашмяны, СШ№2) СЦЭНАРЫЙ НАВУКОВА-ПРАКТЫЧНАЙ КАНФЕРЭНЦЫІ «АШМЯНЫ Ў РЭТРАСПЕКТЫВЕ ЧАСУ» Навукова-практычная канферэнцыя падводзiць вынiкi працы па краязнаўству за год. Адбываецца ў рамках Фестывалю беларускай культуры i краязнаўства». У ходзе фестывалю на паседжаннях краязнаўчай секцыi «Эрудыт» прайшлi слуханнi навуковых дакладаў вучняў па гiсторыi, былi вылучаны лепшыя работы, якiя прадстаўлены на канферэнцыi. Мэта: пашырэнне якасцi ведаў вучняў па гiсторыi роднага краю, iх навуковага светапогляду i культуры гiстарычнага мышлення, набыццё школьнiкамi вопыту творчай дзейнасцi i развiццё даследчых уменняў. Задачы: - адукацыйныя – паказаць актуальнасць праблемы нацыянальнай самасвядомасці беларускага народа; - выхаваўчыя – развіваць цікавасць да гістарычнага мінулага роднага краю, садзейнічаць выхаванню патрыятызму і нацыянальнай самасвядомасці; - развіваючыя – стварыць умовы для развіцця гістарычнага мыслення, даследчых навыкаў, умення аналізаваць і рабіць вывады, фарміравання навыкаў работы з гістарычнымі дакументамі. Падрыхтоўчая работа. 1.Стварэнне творчай группы, у якую ўваходзяць настаунiкi гiсторыi i пяць вучняў старэйшых классаў. 2. Правядзенне паседжання краязнаўчай секцыi навуковага таварыства «Эрудыт». 3. Вылучэнне лепшых работ на школьную канферэнцыю i правядзенне настаўнiкамi гiсторыi кансультацый для вучняў, удзельнiкаў канферэнцыi. 4. Падрыхтоўка вучнямi мультымедыйных прэзентацый па сваiх работах. 5. Падрыхтоўка творчай группай сцэнарыя канферэнцыi. 6. Запрашэнне гасцей на канферэнцыю. 7. Падрыхтоўка праграммы канферэнцыi. 8. Падрыхтоўка вядучых канферэнцыi. 9. Падрыхтоўка вучнямi нумароў мастацкай самадзейнасцi. 10. Вучнi 11 класаў праводзяць работу па афармленнi актавай залы, дзе будзе праводзiцца канферэнцыя
Мы любім даўнія паданні, Быліны сівых песняроў. Няхітры іх апавяданні Аб справах мінулых часоў.
Нам да спадобы чэрпаць веды Гісторыі з пажоўклых кніг, З рукапісаў пра быт прадзедаў Даведацца, што сведчыць мніх.
Ашмяны – родны кут, мой старажытны горад Ссівелы мой ліцьвін, паляк і беларус! На росстанях вякоў, - ты, як магутны волат, На краечку зямлі, пад назвай, Беларусь.
Здаўна пісьменнікі, паэты І талент нашых мастакоў Услаўлялі родныя сюжеты, Да нашых дзён з сівых вякоў.
Да сёй пары тут скрыпка грае, Што Багушэвіч ажывіў Ёй дудка шчыра памагае І будзіць даўніны матыў.
Помніць краю мой натхненны Усе славутыя імёны – Тут гучыць як спеў жалейкі Імя Зыгмунда Мінэйкі.
Не забыў народны свет Адынца Антона след. Перакладчык і паэт, Выдавец, мемуарыст І яшчэ няпоўны спіс. 2 вучань. Не сціхае сёння слава Пра Янкоўскага Часлава. Яго творы добра знаюць. Яны ўразяць, захапляюць, Пра Часлава ўспамінам. Прысвячаюць вечарыны.
Ашмяншчына, мая ты дарагая Бусліны клекат, жаўруковы спеў Паклон табе, зямля мая святая Шляхі, шляхі шум векавечных дрэў.
20-х гадоў. Прапануем вам яго праглядзець. Iдзе дземанстрацыя фiльма. Вядучая. Любая гісторыя горада – гэта легенды і паданні. Існуе многа паданняў і пра Ашмяны. Ёсць і вершаванае «Легенда пра Ашмяны», якое напісаў наш паэт Пётр Шакола. Назвалі людзі так здаўна Наш горад проста: Ашмяна Ад слова па-літоўску “камень”. Паданне гэта ўспомнім з вамі. Iнсцэнiроўка паэмы вучнямі. Першы вядучы. Чалавек заможны жыў У тым месцы, як сцвярджалі, Але каб смачна еў і піў,- Пра тое людзі не сказалі б. Нешта выглядзіць, пачуе, Усміхнецца – і далей Мочкі зноў зашпацыруе. Два сыны ў сям’і было (Для нас яны – прапра…прадзеды), Аднаго шчасце абышло: Ваўкі заелі ў лесе. Жывым застаўся брат Ляўко. Калі ж бацькі з жыцця сышлі, Сядзіба іх, зямлі кусок, Яму ў маёмасць перайшлі. Але дзіраваю наскрозь Уся была хаціна тая: То залівае яе дождж, То вецер хату прадзімае. Як холад здзекаваўся люты, Хутчэй Ляўко хаваўся ў печ, Дзе спаў адзеты і абуты,- Так прыхітраўся той хлапец. А адаспаўшыся, мурзаты Вылазіў ён на белы свет, Тады насмешкі, кпіны, жарты Яму кідалі людзі ўслед. Ды што ўжо зробіш? Спрабавалі На хлопца неяк паўплываць: Парады добрыя давалі, Як жыць, у гразь не ўрастаць… Сам па сабе хлапец прывабны, Здаровы, крэпкі, малады І не такі ж ужо нязграбны – Якія там яго гады!
І вось жа гляньце: прыгажуню Сумеў дзяцюк зачараваць, І тую дзеўчыну – красуню Сасватаць і ў жонкі ўзяць. Вось так яны і зажылі: Амаль усё рабіла жонка, Ляўко ж пры ёй змяніўся вонку. Зарослы, брудны не хадзіў. Калі на поле выязджалі, Там нешта разам ён рабіў. Праз нейкі час яна радзіла Ляўко дачушку, двух сыноў. Нібыта светлая гадзіна Прыйшла, але ў сям’і – Праблема зноў. Паводле панскага загаду У войска царскае ісці Ляўку патрэбна неадкладна, Каб службу царскую нясці. Служыць тады рэкрутавалі Гадоў на дваццаць – дваццаць пяць. Кабета ў плачы галасіла: Вучанiца. -Прыйшла да нас у дом бяда! Дай, Божа, мне здароўя, сілы, Бо застаюся я адна, Як камень той на нашым полі, Маўкліва ўзвышаецца, Ці той, ля рэчкі, што на доле Даўно з зямлёй зрастаецца. Першы вядучы. Маўчаў Ляўко… а што тут скажаш? Абняў сваіх на развітанне, З такімі ж рэкрутамі разам Пайшоў у войска на світанні. Пайшоў, нібы ў балота кануў. Быў чалавек – сышоў, прапаў. Па ім кабета сумавала. А ўсё мінаў за годам год. Малыя бацьку слаба зналі. А час ішоў – дзятва расла: Сыны, нібы буры, паўсталі, Дачка – красуня вырасла. І маці сэрцам адчувала: Пасаг патрэбна рыхтаваць – Навокал дзецюкоў нямала Сватоў гатовы пасылаць. Вось тут яна згадала мужа: Што ж гэта будзе за вяселле Без бацькі сустракаць гасцей? І сапраўды, у нейкі раз Прыйшлі сваты да іх у хату: Вучань. -У вас - тавар, купец – у нас, І малады, і зухаваты, - Ну як, згаворым дзеўку ўраз? Трэцi вядучы. Там за сталом знайшлі дамову: Вяселлю праз два тыдні быць! Затым сваты пайшлі дадому, Кабета легла адпачыць. Ляжыць жанчына. Шэры вечар згушчае цемру над дваром. Яна не спіць, і ёй здаецца: Хтось ціха ходзіць за акном. Устала, глянула ў акенца- І бачыць: гэта чалавек Стаіць ля грушы… Сэрца б’ецца, Дыханне збілася ў яе. Жанчына адчыніла дзверы, Шагнула з ганку ў садок, Ён – ёй насустрач з цемнаты. Жанчына ўскрыкнула: Вучанiца. - Ляўко!
Мой муж любімы, гэта ты? Трэцi вядучы. Пасля абдымкаў, пацалункаў Вядзе ў хату жонка мужа.
-Ну, раскажы, мой чалавеча, Дзе пабываў і як служыў?
-За столькі год усё бывала. І цяжка, і крыху лягчэй. Паранен быў, “пашанцавала”, Таму прыйшоў дамоў раней.
-Цяпер нам , бацька, лёгка будзе, Сям’ёю будзем працаваць. Супольна шмат чаго здабудзем, І мне не трэба гараваць.
Ляўко ў адказ ёй: Вучань. -Жонка, слухай, Не ўсё паспеў я расказаць. Цяпер не трэба так з натугай – А то й зусім – нам працаваць.
-Чаму?
Вучань. -Ды сродкаў многа маем… Вучанiца. -Шмат заплацілі за раненне? Вучань. -За раны прэмій не бывае, Здабыў багацце ў сутыкненні. Той рэчмяшок з каштоўным скарбам Вазіў-насіў заўжды з сабой, Спаў у намёце ці ў казарме І з ім хадзіў у смертны бой.
Прайшоў Ляўко дарог нямала, Знаў перамогу і тугу. Праз нейкі час вайна дастала: Злой куляй раніла ў нагу. Амаль паўгода праваляўся Па розных шпіталях Ляўко, А сіл ніяк не набіраўся, Увесь схуднеў, на трэску ссох. Чыны вайсковыя рашылі: Вучань. -Ты не салдат цяпер – шкілет. Дамоў ідзі, што маеш сілы! І белы выдалі білет. Вучанiца. -Ой, мужу мой, ты так трываў! Табе балела і смылела, А хоць бы хто паспачуваў… Вучань. -Не плач пра тое, што прайшло. Дурным, як быў у маладосці, Цяпер не буду. Час прыйшоў – Займёмся справай, ягамосьці!
Не хоць якіх, а залатых… Першы вядучы. Далей Ляўко рашае так: Каб людзі ім не пагарджалі, Ён сцісне волю ў кулак. За гаспадарку стане брацца Трывала, моцна – так, як трэба. Пайшоў з сынамі ён на поле, Валун дзе той ляжаў. Шурпаты камень ён далонню Па боку гладзіў, разважаў: Вучань. -Вось бы цяпер цябе, каменьчык мілы, Да пэўнай справы далучыць, Прыладзіць так, каб твае сілы Змаглі бы людзям паслужыць…
-Якую справу ты плануеш? – Першы вядучы. Пытае ў бацькі старшы сын.- Вучань. Ляжыць спрадвеку тут ён, чуеш? Першы вядучы. Малодшы адгукнуўся сын. Вучань. -Так, хоць здаўна тут велікан, Ды годны справы ён не горшай.
-А камень наш завуць Ашмян. Так дзед стары адзін казаў, -
Уставіў зноў сваё малодшы. Вучань. -Два камні, хлопцы, трэба нам. Ля рэчкі вунь ляжыць адзін. Адсюль мы возьмем Ашмяна І на рацэ збудуем млын.
-А ці па нашых сілах тое? Тут коньмі цяжар не сцягнуць, А нас, як бачыш, толькі трое, Нам нават з месца не скрануць!
-Дык памагчы людзей запросім. Хто не пагодзіцца за так, Дык грашыма заплоцім І справу зробім – любата!
Так і зрабіў: наняў наўкола Людзей патрэбных, і яны Змайстрылі два млыновых колы – Пайшлі ў справу камяні. Сяляне з вёсак навакольных Павезлі ў млын малоць муку. Працуе млын, чым далей – болей Людзей з’язджаецца к Ляўку. Спачатку ён малоў бясплатна, Бо з службы ў войску добра знаў, Што ёсць удзячнасць, а што – сквапнасць, Пасля ў людзей па-боску браў: Апошняй скуры не здзіраў. І жонка радуецца мужу, Бо бачыць плён яго турботаў: Сыны працуюць з бацькам дружна, Усё ў парадку, жыць ахвота! Стары той самы, што Ашмянам Вялікі камень называў, З’явіўся ў млыне нечакана, Сеў на парог і цікаваў. Глядзеў на тое, як на жолаб Вада трапляла струмянём, Круціла млынавыя колы, А тыя – жорны з ячмянём. Мука бялюткая, як снег, З-пад жорнаў сыплецца ў мяшок… Глядзеў ды сам сабе бубнеў, Нібы заведзены, дзядок:
-Калі б хто змог сабе ўявіць: Ашмян, выходзіць, прыкаціўся, Людской карысці каб служыць! Я шмат пражыў, і то – здзівіўся.
А млын Ляўко і праз гады, Часцей Ашмянам называлі: З-за камня, што ўзялі сюды, Малоць муку прыстасавалі.
Шмат з той пары вады ўцякло, Млына не засталося следу, Памёр і сам млынар Ляўко, Сышлі ў зямлю, хто яго ведаў….
Жывую памяць тых падзей Народ захоўвае здаўна. Пра месца гэта між людзей Казалі так: ля Ашмяна.
Ля камня – млына - Ашмяна, А потым – проста Ашмяна – Свой горад людзі называлі, - Адтуль вось і Ашмяны сталі.
Вядучая. Вы праслухалi легенду аб узнiкненнi назвы нашага горада, а навуковыя меркаванні па гэтай тэме распрацавала вучаніца 6 “А” класа. Выступленне вучанiцы. Вядучы. На нашай сустрэчы прысутнiчае краязнавец, выпускнiк нашай школы Васіль Адамавіч. Скажыце, а што вас цікавіць у гісторыі Ашмяншчыны. Выступленне Васіля Адамавіча. Вядучая. Адной з цікавейшых старонак гісторыі горада, з’яўляюцца падзеі звязанныя з Напалеонам. Работу “Ашмяны ў 1812 годзе” выканаў вучань 11 “А” класа. Выступленне вучаня. Вядучы. Думаю вас зацiкавiць i iранiчная версiя аб знаходжанi Напалеона ў Ашмянах. Верш Наталлi Грыгоревай «Наполеон в Ошмянах» прачытае вучань 5класа. Вучань чытае верш. Давно всему известно свету, В Ошмянах мнение бытует – Наполеон свою карету Зарыл здесь где-то золотую. Он улепётывал от русских, Оставив армию Мюрату, То ли мешала перегрузка, То ли поломка виновата. Задал историкам задачку. Терзает всех вопрос заветный: Как можно золотую тачку Зарыть настолько незаметно? Он, пару дней пробыв в Ошмянах, Оставил свой мундир на стуле. А вдруг, пока спала охрана, Его карету умыкнули? Уже два века пролетели, Но тайну так и не открыли. Была ль карета в самом деле? И где сокровище зарыли? Вядучая. Цiкавыя старонкi гiсторыi Ашмян распрацаваны гiсторыкам краязнаўцам са Смаргонi, якi вывучае гiсторыю Ашмянскага павета, Уладзiмiрам Уладзiмiравiчам. 
Выступленне Уладзiмiра Уладзiмiравiча. Вядучы. Трагічнымі старонкамі ўвайшлі ў гісторыю горада падзеі 1830 – 1831 гадоў. Тэма выступлення вучня 11 “А” класа менавіта гэтыя падзеі. Выступленне вучаня. Вядучая. А зараз мне б хацелася звярнуцца да нашай госцi, якая многае зрабiла для папулярызацыi гiстрыi Ашмянщыны Тамары Уладзiмiраўны. Калi вы пачалi вывучаць падрабязна гiсторыю нашага края? Выступленне Тамары Уладзiмiраўны. Вядучы. Гісторыі старэйшых прадпрыемстваў горада тэма даследвання вучаніца 11 “А” класа. Выступленне вучанiцы. Вядучая. Пачатак ХХ стагоддзя на Ашмяншчыне – гэта шэраг кардынальных змен, усталяванне новых адносін. Аб Ашмянах ў пачатку ХХ стагоддзя расскажа вучаніца 11 “А” класа. Выступленне вучанiцы. Вядучы. Сёння мы паслухалі лепшыя работы па гісторыі Ашмян, адкрылі для сябе новыя невядомыя старонкі гісторыі, гэта праца будзе прадоўжанна і ў музеі з’явяцца і новыя матэрыялы, і новыя экспанаты. За ўдзел усім выступаючым у канферэнцыі вялікі дзякуй. Думаю, што наша праца была плённай. У выкананнi группы вучаняў гучыць песня аб Ашмянах. Каталог: innov innov -> Конкурс чытачоў, прысвечаны 120-годдзю з дня нараджэння М. Багдановіча Гучыць песня "Раманс". На яе фоне вядучы чытае innov -> Праект «памяць сэрца» innov -> Инновационной деятельности innov -> Урок беларускай мовы, 8 клас innov -> Аляхновіч С.І., Кулагіна Л. В. (г. Навагрудак, гімназія №1) праект “яна прыйшла да кожнага з нас” innov -> Мэта: паглыбіць веды вучняў аб сваёй малекнькай Радзіме Задачы innov -> Сцэнарый мерапрыемства «ёсць чары ў забытым, старадаўнім» Мэта: выхоўваць у вучняў працавітасць, грамадскія пачуцці, далучаць ІХ да спадчыны нацыянальнай культуры innov -> Фальклорнае свята “святое слова “хлеб” (для вучняў пачатковых класаў) Мэта innov -> Зямля бацькоў- палі, лясы, крыніцы innov -> Мы ўзышлі не з насення, што ветрам засеяна, – Мы не дзікай травы самарослыя парасткі Спампаваць 151.17 Kb. Поделитесь с Вашими друзьями:
|