Установа адукацыі «Гомельскі дзяржаўны універсітэт імя Францыска Скарыны»

Прарэктар па вучэбнай рабоце

УА «ГДУ ім. Ф. Скарыны»
________________ І.В. Семчанка

(подпіс)

____________________

(дата зацвярджэння)

Рэгістрацыйны № УД-____________/р.

ВЯЛІКАЯ АЙЧЫННАЯ ВАЙНА САВЕЦКАГА НАРОДА

(У КАНТЭКСЦЕ ДРУГОЙ СУСВЕТНАЙ ВАЙНЫ)
Вучэбная праграма дысцыпліны па выбару сацыяльна-гуманітарнага цыклу для усiх спецыяльнасцей

Факультэт гістарычны

Кафедра гісторыі Беларусі

Курс (курсы) 1,2,3

Лекцыі 20 гадзін Экзамен -

Практычныя

заняткi 14 гадзін Залік 1,2,3,4,5,6

Усяго аудыторных

Усяго гадзін Форма атрымання

Склалі : Т.і. Язэпава, к.г.н., дацэнт

Т.А. Шкрабава, асістэнт

2010

зацверджанай _____ ________________ 20__ г.,

Разгледжана і рэкамендавана к зацвярджэнню ў якасці рабочага варыянту в

дацэнт ____________ А.Р. Яшчанка

Старшыня

ТЛУМАЧАЛЬНАЯ ЗАПІСКА

Сотні вялікіх і малых войнаў апалілі шматпакутную беларускую зямлю. Патрыятычныя пачуцці сталі маральна-псіхалагічным фундаментам паводзін беларускага народа ва ўмовах ваенных выпрабаванняў, якія выпалі на яго долю ў гады самых кравапралітных за ўсю гісторыю чалавецтва Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войнаў. Народы Беларусі ўнеслі значны уклад у разгром фашызму. Звыш 1,3 мільёна байцоў змагаліся ў радах Чырвонай Арміі, 374 тысячы чалавек удзельнічалі ў партызанскім руху, 70 тысяч чалавек вялі барацьбу ў падполлі, амаль 400 тысяч жыхароў Беларусі складалі партызанскія рэзервы, некалькі тысяч ураджэнцаў Беларусі змагаліся ў радах еўрапейскага руху Супраціўлення. У першых радах мужных патрыётаў ішла моладзь. Амаль 60 % беларускіх партызан былі да 30-гадовага ўзросту, звыш 20 тысяч юнакоў і дзяўчат удзельнічалі ў патрыятычным падполлі. Гэта быў магутны, невядомы раней у гісторыі патрятычны ўздым народа супраць захопнікаў. Шматнацыянальнае насельніцтва Беларусі праявіла бясконцую мужнасць, самаадданасць і самаахвярнасць у барацьбе за свабоду і незалежнасць Бацькаўшчыны.

Без грунтоўных ведаў гісторыі сваёй Айчыны, і асабліва яе складаных і супярэчлівых перыядаў, без уліку станоўчага і адмоўнага вопыту жыцця міжнароднай супольнасці, беларускага этнасу і нацыянальных меншасцей нельга паспяхова будаваць грамадскія ўзаемаадносіны і сёння.

Зыходзячы з актуальнасці і значнасці дадзенай праблемы, маючы на ўвазе яе складанасць і шматпланавасць, вызначаецца мэта выкладання дысцыпліны - авалоданне студэнтамі цэласным комплексам ведаў аб падзеях і праблемах вывучэння гісторыі Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войнаў.

Задачы курса:

• 
  фарміраванне грамадзянскіх і патрыятычных якасцей асобы;
  
• 
  выхаванне ў студэнцкай моладзі пачуцця адказнасці за будучыню сваёй дзяржавы і сусветнага супольніцтва;
  
• 
  засваенне вучэбнай інфармацыі аб гераічных і трагічных старонках Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войнаў, аб жыцці насельніцтва на акупіраваных тэрыторыях і ў савецкім тыле, аб укладзе прадстаўнікоў шматнацыянальнага народа Беларусі ў разгром нямецка-фашысцкіх захопнікаў, аб уплыве ваенных падзей на лесы народаў Савецкага Саюза і Еўропы.
  

• 
  асноўныя падзеі Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войнаў;
  
• 
  асноўныя факты, звязаныя з жыццём беларускага насельніцтва на акупіраваных тэрыторыях і ў савецкім тыле;
  
• 
  мерапрыемствы дзяржавы па арганізацыі абароны;
  
• 
  аб уплыву падзей Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войнаў на лёс народаў Савецкага Саюза і Еўропы;
  

• 
  аб укладзе прадстаўнікоў шматнацыянальнага народа Беларусі ў разгром нямецка-фашысцкіх захопнікаў.
  

• 
  аналізаваць складаныя і супярэчлівыя перыяды гісторыі Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войнаў з улікам станоўчага і адмоўнага вопыта жыцця міжнароднай супольнасці, белорускага этносу і нацыянальных меньшасцей;
  
• 
  выкарыстоўваць гістарычныя веды для вырашэння прафесійных задач.
  

• 
  выказвать і абгрунтоўваць сваю пазіцыю па пытанням курса;
  
• 
  весці дыялог па праблемам, якія закранаюць розныя погляды на падзеі Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войнаў.
  

Праграма курса "Вялікая Айчынная вайна савецкага народа" складзена на аснове навейшых дасягненняў айчыннай і замежнай гістарыяграфіі з улікам выяўленых невядомых раней архіўных дакументаў і матэрыялаў. Айчынная гісторыя падаецца ў праграме ў кантэксце сусветнай з выкарыстаннем сучасных метадалагічных падыходаў, звязаных з асвятленнем вайны як з'явы ў жыцці чалавецтва і накіраваных на рэалізацыю прыміраючай функцыі гісторыі.

Дысцыпліна “Вялікая Айчынная вайна савецкага народа” вывучаецца студэнтамі 1-3 курса негістарычных спецыяльнасцей у аб’ёме 34 гадзін; колькасць аудыторных гадзін – 34, з іх: лекцыі – 8. Форма кантролю – залік (1,2,3,4,5,6 семестры).

ЗМЕСТ ВУЧЭБНАГА МАТЭРЫЯЛУ

Акупацыя Германіяй краін Еўропы. "Дзіўная вайна". Акупацыя Германіяй Даніі, Нарвегіі, Бельгіі, Галандыі і Люксембурга. Наступление германскіх войск у Францыі. Капітуляцыя Францыі. Берлінскі пакт. Аг-рэсія Германіі на Балканах. Дзейнасць СССР на міжнароднай арэне. Пакт аб нейтралітэце паміж СССР і Японіяй. Пачатак Руху Супраціўлення. Падрыхтоўка Германіі да вайны з СССР. Прыняцце плана "Барбароса".

Прычыны няўдач Чырвонай Арміі летам-восенню 1941 г. Маскоўская бітва. "Віцебскія вароты".

Генеральны план "Ост". Ваенна-эканамічныя мэты захопнікаў. Ваенна-паліцэйскія органы кіравання. Тэрытарыяльны падзел акупіраваных заходніх рэгіёнаў СССР. Рэйхскамісарыяты "Остланад" і "Украіна".

Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел акупіраванай тэрыторыі: Генеральная акруга Беларусь, Генеральная акруга Жытомір, Генеральная акруга Валынь — Падолія, Генеральная акруга Беласток, вобласць армейскага тылу трупы армій "Цэнтр".

Акупацыйны апарат кіравання. Склад і структура. Генеральны камісарыят Беларусі, абласныя камісарыяты, раённыя і валасныя ўправы. Дапаможныя акупацыйныя органы кіравання.

Знішчэнне насельніцтва і ваеннапалонных. Злачынная дзейнасць СС, службы бяспекі (СД). Айнзацгрупы і зондэркаманды. Карныя экспедыцыі. Канцэнтрацыйныя лагеры. Турмы. Гета. Вываз насельніцтва на прымусовую працу ў Германію. "Остарбайтэры". Удзел венгерскіх, італьянскіх, французскіх, румынскіх, славацкіх, а таксама ўкраінскіх, рускіх, літоўскіх, латышскіх, эстонскіх, остмусульманскіх і іншых ваенна-паліцэйскіх фарміраванняў ва ўмацаванні гёрманскага акупацыйнага рэжыму. Ваенна-эканамічныя фарміраванні.

Стварэнне Цэнтралынага і Беларускага штабаў партызанскага руху. Партызанскія атрады і брыгады. Арганізацыйная структура.

Баявая дзейнасць партызан. Дыверсіі на чыгунцы і шасэйных дарогах. Рэйкавая вайна і яе мэты. Разгром варожых гарнізонаў. Партызанскія рэйды. Партызанская разведка. Барацьба супраць карных экспедыцый. Узаемадзеянне беларускіх, рускіх, украінскіх, літоўскіх і латышскіх партызан. Роля партызанскага руху ў барацьбе супраць германскіх захопнікаў.

Выратаванне насельніцтва ад знішчэння і прымусовага ўгону ў Германію. Партызанскія зоны. Арганізацыйнае ўмацаванне партызанскіх фарміраванняў і падпольных арганізацый. Узмацненне антыфашысцкага супраціўлення на акупіраванай тэрыторыі Беларусі. Усенародны характар барацьбы супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Пашырэнне партызанскіх зон. Партызанскія рэзервы. Быт партызан. Прапаганда і агітацыя сярод насельніцтва. Культурна-асветніцкая дзейнасць партызан.

Арганізацыйная структура і састаў савецкага падполля. Формы і метады барацьбы патрыётаў. Камсамольска-маладзёжнае падполле. Дзейнасць падпольшчыкаў Мінска, Магілёва, Гомеля, Брэста, Гродна і іншых гарадоў Беларусі. Дыверсійная рабста на чыгуначных вузлах Оршы, Асіповічаў, Калінкавічаў, Полацка і інш. Складанасці і цяжкасці падпольнай і дыверсійнай барацьбы. Узаемадзеянне падпольшчыкаў і партызан у ходзе барацьбы з нямецка-фашысцкімі захопнікамі.

Супраціўленне ў гета і канцэнтрацыйных лагерах.

Дапамога савецкага тыла. Дапамога мясцовага насельніцтва партызанам і падпольшчыкам.
Раздзел 3 Разгром фашысцкага блока, завяршэнне Вялікай Айчыннай і Другой сусветнай войнаў
Тэма 3.1 Карэнны пералом у ходзе Вялікай Айчыннай вайны
Расшырэнне маштабаў Другой сусветнай вайны. Перамогі саюзных войск у Афрыцы, Міжземнамор'і і на Ціхім акіяне.

Сталінградская і Курская бітвы. Карэнны пералом у вайне. Пачатак распаду фашысцкага блока. Умацаванне антыгітлераўскай кааліцыі. Тэгеранская канферэнцыя. Пытанне аб Другім фронце.

Пачатак вызвалення Беларусі. Першы вызвалены раённы цэнтр — Камарын. Вызваленне Гомеля, Рэчыцы. Узаемадзеянне партызан, насельніцтва і войск Чырвонай Арміі. Першыя аднаўленчыя мерапрыемствы.

Становішча на савецка-германскім фронце. Беларуская наступальная аперацыя "Баграціён". Баявая дзейнасць партызан і падпольшчыкаў. "Рэйкавая вайна".

Акружэнне і разгром германскіх груповак пад Віцебскам, Бабруйскам, Мінскам і інш. Вызваленне Мінска. Партызанскі парад. Прыклады гераізму воінаў Чырвонай Арміі, партызан і падпольшчыкаў. Выгнанне германскіх захопнікаў з тэрыторыі Беларусі. Вызваленне Брэста. Значэнне разгрому германскіх войск у Беларусі. Аднаўленне народай гаспадаркі рэспублікі.

Тэма 3.2 Стварэнне антыгітлераўскай кааліцыі. Адкрыцце другога фронту

Тэма 3.3 Савецкі тыл у гады вайны

Сацыяльна-эканамічнае, культурнае і духоўнае жыццё савецкага народа. Палітычная агітацыя і прапаганда.

Дзейнасць беларускіх устаноў і арганізацый у тыле (Акадэмія Навук БССР, ВНУ, дзіцячыя дамы і т.д.). Ураджэнцы Беларусі — героі тылу.
Тэма 3.4 Вызваленне тэрыторыі СССР і краін Усходняй Еўропы ад нямецка-фашыскіх захопнікаў
Вызваленчы паход Чырвонай Арміі ў Еўропу. Падзеі ў Польшчы, Балгарыі, Чэхаславакіі, Румыніі, Венгрыі, Аўстрыі. Крымская канферэнцыя.

Удзел воінаў-беларусаў на франтах Вялікай Айчыннай вайны. Беларусы ў саставе саюзных армій і Еўрапейскага руху Супраціўлення.

Тэма 3.6 Разгром мілітарыскай Японіі і заканчэнне Другой Сусветнай вайны

Беларусь - адна з краін-заснавальніц ААН. Нюрнбергскі працэс. Уклад беларускага народа ў разгром нацысцкай Германіі. Людскія і матэрыяльныя страты беларускага народа.

Міжнароднае значэнне Перамогі над германскім агрэсарам і яго саюзнікамі.

ВУЧЭБНА-МЕТАДЫЧНАЯ КАРТА ДЫСЦЫПЛІНЫ

Прыкладны перачань практычных заняткаў

Тэма 1 Савецкі Саюз напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны

1. СССР у перадваенныя гады.

2. Мерапрыемствы па ўмацаванні абараназдольнасці краіны

3. Узброеныя сілы Савецкага Саюза
Тэма 2 Ваенныя дзеянні СССР у пачатковы перыяд Вялікай Айчыннай вайны

1. Знішчальныя атрады і народнае апалчэнне

2. Абарончыя баі

3. Прычыны няўдач Чырвонай Арміі летам-восенню 1941 г

4. Дзейнасць першых партызанскіх атрадаў і дыверсійных груп і падпольных арганізацый

Тэма 3 Партызанскі і падпольны рух у гады Вялікай Айчыннай вайны

1. Дзейнасць партыйных і камсамольскіх органаў і арганізацый ва ўмовах акупацыі

2. Баявая дзейнасць партызан

3. Арганізацыйная структура і састаў савецкага падполля

4. Дапамога савецкага тыла

Тэма 4 Карэнны пералом у ходзе Вялікай Айчыннай вайны

1. Сталінградская і Курская бітвы

2. Пачатак вызвалення Беларусі

3. Беларуская наступальная аперацыя "Баграціён"

4. Значэнне разгрому германскіх войск у Беларусі
Тэма 5 Савецкі тыл у гады вайны

1 Перавод эканомікі на ваенныя рэйкі развіцця

2 Сацыяльна-эканамічнае, культурнае і духоўнае жыццё савецкага народа

3 Дзейнасць беларускіх устаноў і арганізацый у тыле

4 Ураджэнцы Беларусі — героі тылу
Тэма 6 Вызваленне тэрыторыі СССР і краін Усходняй Еўропы ад нямецка-фашыскіх захопнікаў

1 Вызваленчы паход Чырвонай Арміі ў Еўропу

2 Удзел воінаў-беларусаў на франтах Вялікай Айчыннай вайны

Тэма 7 Канчатковы разгром фашыскай Германіі

1 Берлінская аперацыя

2 Капітуляцыя Германіі

3 Патсдамская канферэнцыя

Прыкладны перачань рэфератау

1. 
   Пачатак Другой сусветнай вайны і падзеі ў Беларусі.
   

2 Савецкі Саюз напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны

3 Ваенныя дзеянні СССР у пачатковы перыяд Вялікай Айчыннай вайны

4 Дзейнасць першых партызанскiх атрадау, дыверсiйных групп i падпольных арганiзацый

5. 
   Акупацыйны аппарат кiравання
   
6. 
   Дзейнасць партыйных і камсамольскіх органаў і арганізацый ва ўмовах акупацыі.
   
7. 
   Стварэнне Цэнтралынага і Беларускага штабаў партызанскага руху I iх дзейнасць.
   
8. 
   Арганізацыйная структура і састаў савецкага падполля, формы і метады барацьбы патрыётаў.
   
9. 
   Супраціўленне ў гета і канцэнтрацыйных лагерах.
   

10 Дапамога савецкага тыла, мясцовага насельніцтва партызанам і падпольшчыкам.

11 Сталінградская бітва.

12 Курская бiтва.

13 Пачатак вызвалення Беларусі.

14 Беларуская наступальная аперацыя "Баграціён".

15 Баявая дзейнасць партызан і падпольшчыкаў, “рэйкавая вайна”.

16 Значэнне разгрому германскіх войск у Беларусі, аднаўленне народай гаспадаркі рэспублікі.

17 Адкрыццё другога фронту у Еуропе i вызваленчы паход у Еуропу.

18 Перавод эканомікі на ваенныя рэйкі развіцця.

19 Дзейнасць беларускіх устаноў і арганізацый у тыле.

20 Вызваленчы паход Чырвонай Арміі ў Еўропу.

21 Удзел воінаў-беларусаў на франтах Вялікай Айчыннай вайны.

22 Берлінская аперацыя.

23 Заканчэнне вайны ў Еўропе.

24 Разгром мілітарыскай Японіі і заканчэнне Другой Сусветнай вайны.

25 Вынікі і ўрокі Другой сусветнай вайны.

26 Міжнароднае значэнне Перамогі над германскім агрэсарам і яго саюзнікамі.

.

ПРАТАКОЛ САГЛАСАВАННЯ ВУЧЭБНАЙ ПРАГРАМЫ ПА ВЫВУЧАЕМАЙ ВУЧЭБНАЙ ДЫСЦЫПЛІНЕ З ІНШЫМІ ДЫСЦЫПЛІНАМІ СПЕЦЫЯЛЬНАСЦІ

Назва дысцыпліны, з якой патрабуецца сагласавання	Назва кафедры	Прапановы аб змяненні ў змесце вучэбнай праграмы па вывучаемай вучэбнай дысцыпліне	Рашэнне, прынятае кафедрай, распрацаваўшай вучэбную праграму (з указаннем даты і нумарам пратаколу)

ДАПАЎНЕННІ І ЗМЯНЕННІ ДА ВУЧЭБНАЙ ПРАГРАМЫ ПА ВЫВУЧАЕМАЙ ВУЧЭБНАЙ ДЫСЦЫПЛІНЕ

на _____/_____ вучэбны год

№№ пп	Дапаўненні і змяненні	Аснаванні

Вучэбная праграма перагледжана і адобрана на паседжанні кафедры гісторыі Беларусі

(пратакол № ____ ад ________ 20_ г.)

Загадчык кафедрай

гісторыі Беларусі

к.г.н., дацэнт __________________ А.Р. Яшчанка

ЗАЦВЯРДЖАЮ

Декан гістарычнага факультэта УА «ГДУ ім. Ф. Скарыны»

к.г.н., доцент __________________ М.М. Мязга
Установа адукацыі

«Гомельскі дзяржаўны універсітэт імя Францыска Скарыны»
ЗАЦВЯРДЖАЮ

Прарэктар па вучэбнай рабоце

УА «ГДУ ім. Ф. Скарыны»
________________ І.В. Семчанка

(подпіс)

____________________

(дата зацвярджэння)

Рэгістрацыйны № УД-____________/р.

ВЯЛІКАЯ АЙЧЫННАЯ ВАЙНА САВЕЦКАГА НАРОДА

(У КАНТЭКСЦЕ ДРУГОЙ СУСВЕТНАЙ ВАЙНЫ)
Вучэбная праграма дысцыпліны па выбару сацыяльна-гуманітарнага цыклу для усiх спецыяльнасцей

Факультэт гістарычны

Кафедра гісторыі Беларусі

Курс (курсы) 1,2,3

Семестр (семестры) 1,2,3,4,5,6

Лекцыі 8 гадзін Экзамен -

Практычныя

заняткi - Залік 1,2,3,4,5,6

Усяго аудыторных

гадзін па дысцыпліне 8 гадзіны

Усяго гадзін Форма атрымання

Па дысцыпліне 52 гадзіны вышэйшай адукацыі завочная

Склалі : Т.І. Язэпава, к.г.н., дацэнт

Т.А. Шкрабава, асістэнт

2010

Каталог: DocLib8 -> %D0%A3%D1%87%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D1%81%D1%81
%D0%A3%D1%87%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D1%81%D1%81 -> Зацвярджаю рэктар установы адукацыi «Гомельскiй дзяржауны унiверсiтэт iмя Ф. Скарыны» А. В. Рагачоў 2006 г. Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь
%D0%A3%D1%87%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D1%81%D1%81 -> Зацвярджаю рэктар установы адукацыi «Гомельскiй дзяржауны унiверсiтэт iмя Ф. Скарыны» А. В. Рагачоў 2006 г. Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь
%D0%A3%D1%87%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D1%81%D1%81 -> Зацвярджаю рэктар установы адукацыi «Гомельскiй дзяржауны унiверсiтэт iмя Ф. Скарыны» А. В. Рагачоў 2006 г. Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь
%D0%A3%D1%87%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D1%81%D1%81 -> Зацвярджаю рэктар установы адукацыi «Гомельскiй дзяржауны унiверсiтэт iмя Ф. Скарыны» А. В. Рагачоў 2006 г. Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь
%D0%A3%D1%87%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D1%81%D1%81 -> Рэктар установы адукацыi «Гомельскiй дзяржауны унiверсiтэт iмя Ф. Скарыны»
%D0%A3%D1%87%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D1%81%D1%81 -> Установа адукацыі
%D0%A3%D1%87%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D1%81%D1%81 -> Установа адукацыі «Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны» зацвярджаю

Спампаваць 219.04 Kb.

Поделитесь с Вашими друзьями: