Вопросы к экзамену по курсу «история государства и права беларуси» для студентов «Правоведение» специализации «Хозяйственное право»

ВОПРОСЫ К ЭКЗАМЕНУ

для студентов «Правоведение» специализации «Хозяйственное право»

1. 
   Прадмет і задачы Гісторыі дзяржавы і права Беларусі і яго асаблівасці. Аб паходжанні назвы Беларусь.
   
2. 
   Канцэпцыі паходжання дзяржаўнасці ўсходніх славян.
   
3. 
   Асноўныя рысы і асаблівасці грамадскага і палітычнага ладу Полацкай зямлі.
   
4. 
   Старажытнае права на беларускіх землях (IX-XIII ст.).
   
5. 
   Асноўныя канцэпцыі паходжання Вялікага княства Літоўскага. Адміністраыйна-тэрытарыяльны падзел і статус земляў “прыслухоўваючыхся” ў XIV-XVI ст.
   
6. 
   Грамадскі лад Вялікага княства Літоўскага ў XIII-XVI ст. Прававы статус розных саслоўяў. Працэс запрыгоньвання сялян.
   
7. 
   Сістэма вышэйшых органаў дзяржаўнай улады ВКЛ.
   
8. 
   Мясцовыя органы дзяржаўнай улады ВКЛ.
   
9. 
   Кіраванне ў беларускіх гарадах. Магдэбургскае права.
   
10. 
    Знешнепалітычнае становішча Вялікага княства Літоўскага. Уніі з Польшчай.
    
11. 
    Судовая сістэма Вялікага княства Літоўскага: агульная характарыстыка. Агульнасаслоўныя суды. Саслоўныя суды. Царкоўныя суды.Судаводства.
    
12. 
    Вышэйшыя суды ВКЛ у XIV-XVI ст.: разнавіднасці, склад, кампетэнцыі, падсуднассць, парадак дзейнасці.
    
13. 
    Мясцовыя суды ў ВКЛ у XVI ст.: разнавіднасці, склад, кампетэнцыі, падсуднассць, парадак дзейнасці.
    
14. 
    Прававая сістэма Вялікага княства Літоўскага: агульная характарыстыка, асноўныя этапы развіцця, крыніцы права ў ВКЛ.
    
15. 
    Граматы (прывілеі), іх разнавіднасці, агульная характарыстыка.
    
16. 
    Судзебнік Казіміра 1468 г.: прычыны прыняцця, гісторыя распрацоўкі, крыніцы, структура помніка, навэллы, значэнне помніка.
    
17. 
    Статут 1529 г.: прычыны прыняцця, гісторыя распрацоўкі, крыніцы, структура помніка, навэллы, значэнне помніка.
    
18. 
    Статут1566 г.: прычыны прыняцця, гісторыя распрацоўкі, крыніцы, структура помніка, навэллы, значэнне помніка.
    
19. 
    Статут 1588 г.: прычыны прыняцця, гісторыя распрацоўкі, крыніцы, структура помніка, навэллы, значэнне помніка.
    
20. 
    Станаўленне канстытуцыйнага заканадаўства ў ВКЛ ў XVI ст.
    
21. 
    Развіццё асноўных інстытутаў грамадзянскага права ў ВКЛ у XV- XVI ст.
    
22. 
    Змены у крымінальным і крымінальна-працэсуальным праве ў XV - XVI ст.
    
23. 
    Грамадска-палітычны лад і права Беларусі ў складзе Рэчы Паспалітай абодвух народаў (XVII - XVIII ст.)
    
24. 
    Падзелы Рэчы Паспалітай. Заканадаўчая дзейнасць Чатырохгадовага сойма Рэчы Паспалітай. Канстытуцыя 3 мая 1791 г.
    
25. 
    Грамадска-палітычны лад і права на Беларусі ў складзе Расійскай імперыі ў 1 палове XIX ст.
    
26. 
    Асаблівасці дзеяння крыніцаў права на Беларусі ў пачатку ХІХ ст., прычыны скасавання заканадаўства ВКЛ. Судовая сістэма ў 1 палове XIX ст.
    
27. 
    Асаблівасці буржуазных рэформаў 2 паловы XIX ст. на Беларусі.
    
28. 
    Органы ўлады і кіравання на Беларусі падчас Лютаўскай і Кастрычніцкай рэвалюцый 1917 г., іх адносіны да нацыянальнага руху.
    
29. 
    Усебеларускі з’езд у Мінску ў снежні 1917 г. Абвяшчэнне БНР, змест устаўных грамат ад 21 лютага, 9 і 25 сакавіка.
    
30. 
    Абвяшчэнне ССРБ. Першы з’езд КПБ(б). Першы з’езд Саветаў Беларусі, яго рашэнні.
    
31. 
    Утварэнне Літоўска-Беларускай савецкай рэспублікі: прычыны стварэння і скасавання. Органы ўлады, узаемаадносіны з РСФСР.
    
32. 
    Аднаўленне БССР у 1920 г., змест і значэнне Дэкларацыі 31 ліпеня 1920 г. II з’езд Саветаў, яго рашэнні. Рыжскі мірны дагавор 1921 г.
    
33. 
    Узаемаадносіны БССР з РСФСР Саюзны дагавор 1922 г. Канстытуцыя СССР 1924 г.
    
34. 
    Прававы аспект станаўлення і развіцця беларускай савецкай дзяржаўнасці: Маніфест Часовага рабоча-сялянскага ўраду Беларусі, Канстытуцыя ССРБ 1919 г., Дэкларацыя аб абвяшчэнні незалежнасці ССРБ, Дапаўненні да Канстытуцыі, Саюзныя дагаворы з РСФСР.
    
35. 
    Фарміраванне тэррыторыі БССР. Узбуйненні 1924-1926 гг. Адміністрацыйна-тэрытарыяльнае ўладкаванне БССР у 20-30 гг.
    
36. 
    Станаўленне сістэмы савецкіх органаў улады ў Беларускай ССР Дзейнасць вышэйшых і мясцовых органаў савецкай улады БССР у 20 гг.
    
37. 
    Палітыка нацыянальна-дзяржаўнага будаўніцтва ў БССР, яе асноўныя накірункі вынікі.
    
38. 
    Канстытуцыя БССР 1927 г.: гісторыя прыняцця, асноўныя крыніцы, структура, агульныя палажэнні, значэнне.
    
39. 
    Канстытуцыя БССР 1927 г. і Канстытуцыя БССР 1937 г.: сістэма органаў улады (вышэйшых і мясцовых), выбарчая сістэма, права і абавязкі грамадзян.
    
40. 
    Тэндэцыі і асаблівасці ў развіцці заканадаўства Беларускай ССР у 20- я гг. Кадыфікаыя ў 20-х гг.
    
41. 
    Судовая сістэма БССР у 20-30 гг. Фарміраванне рэпрэсіўнага дзяржаўнага апарата ў СССР. Па-за судовыя органы.
    
42. 
    Парушэнне законнасці і палітычныя рэпрэсіі на Беларусі. Негатыўныя тэндэнцыі у развіцці савецкага права ў 30 гг.
    
43. 
    Канстытуцыя БССР 1937 г.: гісторыя прыняцця, асноўныя крыніцы, структура, агульныя палажэнні, значэнне.
    
44. 
    Прававы статус Зах. Беларусі ў складзе ІІ Рэчы Паспалітай. Нацыянальна-вызваленчая барацьба. Уз'яднанне Заходняй Беларусі з Беларускай ССР .
    
45. 
    Акупацыйны рэжым на Беларусі: адміністрацыйны падзел, нямецкія акупацыйныя органы ўлады і органы калабарантаў. Партызанскія і партыйныя органы.
    
46. 
    Аднаўленне органаў дзяржаўнай улады. Іх дзейнасць у першыя пасляваенныя гады. Адбудова народнай гаспадаркі БССР.
    
47. 
    Утварэнне ААН. Удзел БССР. Пашырэнне міжнародных сувязяў Беларускай ССР у 50-80 гг.
    
48. 
    Праваахоўныя органы 1953 – пачатак 1960 х гг.: дэмакратызацыя карнай сістэмы.
    
49. 
    Змены у структуры і кампетэнцыі вышэйшых і мясцовых органаў дзяржаўнай улады і кіравання БССР у 50-80 я гг.
    
50. 
    Асноўныя накірункі развіцця грамадзянскага і грамадзянска-працэсуальнага права 50-80  гг.
    
51. 
    Асноўныя накірункі развіцця крымінальнага і крымінальна-працэсуальнага права 50-80  гг.
    
52. 
    Асноўныя накірункі развіцця шлюбна-сямейнага, працоўнага, зямельнага права і іншых сфер заканадаўства ў БССР у 50-80 гг.
    
53. 
    Канстытуцыя БССР 1978 г.: гісторыя прыняцця, асноўныя крыніцы, структура, агульныя палажэнні, вышэйшыя органы ўлады.
    
54. 
    Пачатак рэфармавання і дэмакратызацыі грамадскіх адносін у БССР у канцы 80-90 х гг. Змены ў Канстытуцыі БССР 1978 г.
    
55. 
    Абвяшчэнне незалежнасці Беларускай ССР. Дэкларацыя аб дзяржаўным суверэнітэце Беларускай ССР 1990 г. і яе значэнне. Утварэнне Садружнасці Незалежных Дзяржаў.
    
56. 
    Станаўленне сістэмы органаў дзяржаўнай улады і кіравання ў незалежнай Рэспубліцы Беларусь. Замацаванне рэальнага дзяржаўнага суверэнітэта РБ.
    
57. 
    Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь 1994 года.: гісторыя прыняцця, агульная характактарыстыка, сістэма органаў улады, падзел кампетэнцый.
    
58. 
    Рэспубліканскія рэферэндумы. Змяненні і дапаўненні ў Канстытуцыю Рэспублікі Беларусь ад 1996 г. Судовая сістэма Рэспублікі Беларусь.
    
59. 
    Асноўныя тэндэнцыі ў развіцці права ў незалежнай Рэспубліцы Беларусь. Кадыфікацыя заканадаўства Рэспублікі Беларусь.
    
60. 
    Незалежная Рэспубліка Беларусь на міжнароднай арэне. Этапы будаўніцтва саюзнай дзяржавы.
    
61. 
    Першы з’езд Саветаў Беларусі: калі адбыўся, дзе, яго дзяржаўна-прававыя рашэнні.
    
62. 
    Другі з’езд Саветаў Беларусі: калі адбыўся, дзе, яго дзяржаўна-прававыя рашэнні.
    
63. 
    Першы Усебеларускі з’езд (кангрэс): калі адбыўся, дзе, яго значэнне.
    
64. 
    Народны (Нацыянальны) сход Заходняй Беларусі: калі і дзе адбыўся, якія дзяржаўна-прававыя акты ен прыняў.
    
65. 
    Першы з’езд КП(б)Б, яго дзяржаўна-прававыя рашэнні.
    
66. 
    Рыжскі мірны дагавор, яго яго гісторыка-прававая ацэнка.
    
67. 
    Брэсцкі мірны дагавор, яго гісторыка-прававая ацэнка.
    
68. 
    Пералічыце асноўныя прававыя акты па нацыянальнай палітыцы ў БССР у 20- я гг., іх змест.
    
69. 
    XX з'езд КПСС 1956 г., яго рашэнні і значэння для Беларусі.
    
70. 
    Дэкларацыя аб дзяржаўным суверэнітэце БССР ад 27 ліпеня 1990г., яе значэнне. Якія дакументы замацоўвалі суверэнітэт Рэспублікі Беларусь?
    
71. 
    Чатырохгадовы сойм, яго дзяржаўна-прававыя рашэнні.
    
72. 
    Генрыхавы артыкулы, Пакта канвента: асноўны змест дакументаў, іх значэнне.
    
73. 
    Канстытуцыя 3 мая 1791г., яе значэнне.
    
74. 
    Крэўская унія: яе змест і значэнне.
    
75. 
    Агульназемскія прывілеі 1387, 1432, 1434, 1447 гг., : змест і значэнне.
    
76. 
    Люблінская унія 1569 г., яе змест і значэнне.
    
77. 
    Берасцейская унія 1596 г., яе змест і значэнне.
    
78. 
    Гарадскія граматы: характарыстыка і значэнне.
    
79. 
    Абласныя і валасныя прывілеі: іх змест і зачэнне.
    
80. 
     Устаўныя граматы: асноўныя змест, значэнне.
    
81. 
    Агульназемскія прывілеі 1492 , 1506 гг.: асноўныя змест, значэнне.
    
82. 
    Дагавор Смаленскага, Віцебскага і Полацкага княства з Рыгай … 1229 г.: змест і значэнне.
    
83. 
    Галоўны трыбунал ВКЛ: склад, кампетэнцыі, значэнне.
    
84. 
    Маніфест 19 лютага 1861 г.: змест, значэнне.
    
85. 
    Маніфест Часовага рабоча-сялянскага ўраду Беларусі: калі прыняты, змест, значэнне.
    
86. 
    Статуты ВКЛ: калі прынты, іх значэнне.
    
87. 
    Змест і значэнне Судзебніка 1468 г.
    
88. 
    Юрыдычныя акты аб стварэнні СССР, іх змест.
    
89. 
    Пакт Рыбентропа-Молатава аб ненападзе ад 23 жніўня 1939 г., яго значэнне для леса Беларусі.
    
90. 
    Дзяржаўна-прававыя сувязі Рэспублікі Беларусь з Расіяй: асноўныя дакументы.
    

1. 
   Вішнеўскі, А.Ф. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі: вучэбны дапаможнік для студэгтаў ВНУ / А.Ф. Вішнеўскі. –Мінск: Экаперспектыва, 2000. – 314 с.
   
2. 
   Вішнеўскі, А.Ф. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі: некаторыя пытанні і адказы / А.Ф. Вішнеўскі, І.А. Саракавік. – Мінск: ЗА «Веды», 1997. - 108 с.
   
3. 
   Вучэбна-метадычныя матэрыялы для студэнтаў завочнай формы навучання па прадмету “Гісторыя дзяржавы і права Беларусі” / сат. Т.В. Дзердбіна. – Мінск, 1998. – 52 с.
   
4. 
   Довнар-Запольский, М. В. История Белоруссии [Текст] / М. В. Довнар-Запольский. - 2-е изд. - Минск : Беларусь, 2005. - 679 с.
   
5. 
   Доўнар, Т.І. Развіццё асноўных інстытутаў грамадскага і крымінальнага права Беларусі ў XV-XVI ст. / Т.І. Доўнар. – Мінск: Прапілей, 2000. – 222 с.
   
6. 
   Доўнар Т.І Гісторыі дзяржавы і права Беларусі: вучэбна-метадычны дапаможнік. – Мінск: ЕГУ, 2003. – 78 с.
   
7. 
   Довнар, Т. И. Краткий очерк истории государства и права Республики Беларусь (послеоктябрьский период) [Текст] : учебное пособие / Т. И. Довнар. - Минск : [Институт современных знаний], 1997. - 128 с.
   
8. 
   История Беларуси [Текст] : полный курс : пособие для старшеклассников и поступающих в вузы / [В. П. Емельянчик [и др.] ; под ред.: О. А. Янковского, А. Г. Кохановского. - Минск : ЧУП Изд-во Юнипресс, 2005. - 415 с.
   
9. 
   История Беларуси: словарь-справочник / под ред. С. Ф. Дубенецкого. - Минск : Экономпресс, 2000. - 320 с.
   
10. 
    История Беларуси: учебное пособие. В 2 ч. Ч. 2 / под ред. Я. И. Трещенка. - Могилев : МГУ им. А. А. Кулешова, 2005. - 310 с. :
    
11. 
    История восточных славян (с древнейших времён до конца XVII века) [Текст] : методические рекомендации к семинарским занятиям / сост. В. Н. Афанасьев. - Могилев: МГУ им. А. А. Кулешова, 2006. - 44 с.
    
12. 
    История восточных славян (1861-1917 гг.) [Текст] : методические рекомендации / Министерство образования Республики Беларусь (Минск), Могилёвский государственный университет имени А. А. Кулешова (Могилев) ; авт.-сост. Д. С. Лавринович . - Могилев : МГУ им. А. А. Кулешова, 2006. - 60 с.
    
13. 
    История государства и права Беларуси [Текст] : учебно-методический комплекс для студентов специализации 1-24 01 02 01 "Организация и деятельность государственных органов" / сост. и общ. ред. И. Б. Буракова. - Новополоцк : [ПГУ], 2005. - 131 с.
    
14. 
    История государства и права славянских народов [Текст] : учебное пособие / авт.-сост. И. Н. Кузнецов. - 2-е изд. - Москва : Новое знание, 2005. – 586 с.
    
15. 
    Котов, А. И. История Беларуси мировая цивилизация [Текст] : учебное пособие / А. И. Котов. - Минск : БГУ, 2004. - 188 с.
    
16. 
    Ковкель, И. И. История Беларуси : с древнейших времён до нашего времени [Текст] / И. И. Ковкель, Э. С. Ярмусик. - 5-е изд. - Минск : Аверсэв, 2005. - 605 с.
    
17. 
    Криштапович, Л. Е. Беларусь и Россия: историософское и цивилизованное единство [Текст] : [монография] / Л. Е. Криштапович ; Академия управления при Президенте Республики Беларусь. - Минск : [Академия управления при Президенте Республики Беларусь], 2006. - 94 с.
    
18. 
    Кузнецов, И.Н. История государства и права Беларуси / И.Н Кузнецов, Шелкопляс В.А. – Минск: Дикта, 1999. – 272 с.
    
19. 
    Мазарчук, Д. В. История государства и права Беларуси [Текст] : учебно-методический комплекс для студентов юридических специальностей / Д. В. Мазарчук. - Минск : МИУ, 2007. - с. 103-105.
    
20. 
    Малиновский, В. И. История белорусской государственности [Текст]: учебное пособие / В. И. Малиновский. - Минск : Беларусь, 2003. - 199 с.
    
21. 
    Правоведение : справочник по курсу высшей школы [Текст]. В 2 ч. Ч. 1 / под общ. ред. И. И. Басецкого. - Минск : Бестпринт, 2000. - 345 с.
    
22. 
    Сарокін, А.М. Старонкі з гісторыі дзяржавы і права Беларусі: вучэбна-метадычны дапаможнік. – Мінск: БІП – С, 2004. – 93 с.
    
23. 
    Трещенок, Я. И. История Беларуси [Текст] : учебное пособие. В 2 ч. Ч. 1. Досоветский период / Я. И. Трещенок. - Могилев : МГУ им. А. А. Кулешова, 2003. - 176 с.
    
24. 
    Чигринов, П. Г. Очерки истории Беларуси [Текст] : учебное пособие / П. Г. Чигринов. - 2-е изд. перераб. и доп. - Минск : Вышэйшая школа, 2004. – 463 с.
    
25. 
    Юхо, І.А. Гісторыі дзяржавы і права Беларусі: вучэбны дапаможнік Ч. 1 / І.А. Юхо. – Мінск: РІВШ БДУ, 2000. – 352 с.
    
26. 
    Юхо, І.А. Гісторыі дзяржавы і права Беларусі: вучэбны дапаможнік Ч. 2 / І.А. Юхо. – Мінск: РІВШ БДУ, 2003. – 275 с.
    
27. 
    Юхо, І.А. Вучэбны дапаможнік па гісторыі дзяржавы і права РБ ч. 3 / І.А. Юхо. – Мінск: БНІП, 1998. – 101 с.
    
28. 
    Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 1-6 / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г.П. Пашкоў (гал. Рэд.) і інш. – Мінск: БелЭн, 1993 - 2003.
    

1. 
   Белоруссия в эпоху капитализма [Текст] : сборник документов и материалов. Т. 2. Развитие капитализма в промышленности, положение промышленных рабочих и рабочее движение в Белоруссии 1861 - 1900. - Минск : Навука i тэхнiка, 1990. - 336 с.
   
2. 
   Даследванні і матэрыялы Метрыкі ВКЛ: Т.2 – Мінск: Athenauem, аддзел спецыяльных гістарычных навук НАНБ, 2003. – 236 с
   
3. 
   История Беларуси в документах и материалах / сост. И. Н. Кузнецов и В. Г. Мазец. - Минск : Амалфея, 2000. - 672 с.
   
4. 
   История государства и права зарубежных стран: хрестоматия / автор состав. Н.Н Ягур. – Минск: Тесей, 2004. – 432 с.
   
5. 
   История государства и права России в документах и материалах с древнейших времен по 1930 г. / авт. сост И.Н Кузнецов. – Минск: Амалфея, 2000. – 640 с.
   
6. 
   История государства и права России в документах и материалах 1930 г. – 1990 / авт. сост И.Н Кузнецов. – Минск: Амалфея, 2000. – 624 с.
   

7. http://starbel.narod.ru/ Гісторыя Беларусі IX-XVIII стагоддзяў. Першакрыніцы.

8. 
   Вішнеўскі, А.Ф. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі ў дакументах і матэрыялах / пад агульнай рэд. Праф. А.Ф. Вішнеўскага. – 2-е выд., дап. – Мінск: Акадэмія МУС Рэспублікі Беларусь, 2003. – 320 с.
   
9. 
   Отечественное законодательство XI- XX веков. [Текст] : пособие для семинаров. . Ч. 2. ХХ век / под ред. О. И. Чистякова. - Москва : Юристъ, 2000. - 352 с. -
   
10. 
    Помнікі гісторыі права Беларусі : тэматычны банк даных прававой інфарма-цыі / Нацыянальны цэнтр прававой інфармацыі Рэспублікі Беларусь. - Мінск : Нацыянальны цэнтр прававой інфармацыі Рэспублікі Беларусь, [2009?]. – 1 эл. опт. диск.