Зацвярджаю рэктар бду в.І. Стражаў (подпіс) (І.І. Прозвішча) 11. 08 г (дата зацвярджэння) Рэгістрацыйны № уд-1318/вуч. Гісторыя філасофскай думкі Беларусі
Спампаваць 142.48 Kb.
|
- Навигация по данной странице:
- Дадатковая
- Хрэстаматыі, энцыклапедыі
Вучэбна-метадычнае аб’яднанне ВНУ Рэспублікі Беларусь па гуманітарнай адукацыі Беларускі дзяржаўны універсітэт ЗАЦВЯРДЖАЮ Рэктар БДУ ______________ В.І.Стражаў (подпіс) (І.І.Прозвішча) 6.11.08 г (дата зацвярджэння) Рэгістрацыйны № УД-1318/вуч.
Срок дзеяння вучэбнай праграмы – да 2011г.
2008 г.
І. М. Бабкоў, канд.філас.навук, дацэнт кафедры філасофіі культуры БДУ
М.А. Мажэйка, д.філас.навук, прафесар кафедры філасофіі Беларускага дзяржаўнага універсітэта культуры і мастацтваў Н. А. Кандрычын, канд.філас.навук, дацэнт кафедры філасофіі і метадалогіі навукі БДУ
Кафедрай філасофіі культуры БДУ (пратакол № 8 ад 16.05.2008г.)
(пратакол № 4 ад 22.05.2008г.) Навукова-метадычным саветам па гуманітарным спецыяльнасцям вучэбна-метадычнага аб’яднання вузаў Рэспублікі Беларусь па гуманітарнай адукацыі (пратакол № 4 ад 25.06.2008г.)
Адказны за рэдакцыю: І. М. Бабкоў
1. ТЛУМАЧАЛЬНАЯ ЗАПІСКА Вучэбная праграма па дысцыпліне «Гісторыя філасофскай думкі Беларусі» разпрацавана на аснове адукацыйнага стандарта і тыпавога вучэбнага плана па спецыяльнасці «Філасофія». Прапанаваная дысцыпліна, акрамя выбарачнага агляду філасофскай традыцыі ў Беларусі, імкнецца праблематызаваць саму беларускую думку, якая выступае як транскультурная і полілінгвістычная, як традыцыя памежжа. У межах дадзенага прадмету засяроджваецца ўвага на пэўных метадалагічных пытаннях гісторыка-філасофскага дыскурсу, на пашырэнні поля аб’ектнасці праз тэму “аўтар – твор – філасофская сістэма”. Акрамя традыцыйнага гісторыка-філасофскага аналізу выкарыстоўваецца метадалагічны апарат інтэлектуальнай гісторыі, гісторыі ідэй, культурнай тэорыі, посткаланіяльных даследаванняў і інш. У дадзеным курсе прадугледжваецца актыўнае выкарыстанне ведаў, ужо атрыманых у іншых гісторыка-філасофскіх курсах. Мэта курса:
Задачы курса:
У выніку вывучэння курса студэнты павінны ведаць:
У выніку вывучэння курса студэнты павінны ўмець:
На вывучэнне даннай дысцыпліны ў адпаведнасці з тыпавым вучэбным планам адводзіцца 166 часоў, з іх 68 часоў – аудыторныя, якія прыкладна размяркоўваюцца па наступным відам вучэбных заняткаў. 2. ПРЫКЛАДНЫ ТЭМАТЫЧНЫ ПЛАН
3. ЗМЕСТ ВУЧЭБНАЙ ДЫСЦЫПЛІНЫ Тэма 1. Уводзіны: беларуская думка і яе генеалогія Гісторыя філасофіі ў Беларусі, інтэлектуальная і культурная гісторыя, гісторыя ідэй. Гісторыя беларускай думкі: прадмет даследавання, лакальная традыцыя мыслення, праект “беларускай філасофіі”. Традыцыя думкі ў прасторы і часе: агульная характарыстыка. Адкрытыя межы. Полілінгвізм і транскультурнасць. Разрывы ў традыцыі. Уплывы і залежнасці. Канструяванне канону. Пераемнасці і размежаванні. Канфлікт інтэрпрэтацый. Перыядызацыя філасофскай думкі Беларусі. Мінулае як культурнае ўтварэнне: храналогія, марфалогія, генеалогія думкі. Гісторыка-культурныя эпохі. Тыпы філасофскай культуры. Асобы і тэксты. Даследаванні і інтэрпрэтацыі. Пётр Хмялёўскі “Лібералізм і абскурантызм на Літве і Русі”. Вацлаў Ластоўскі “Гісторыя крыўскай кнігі”. Аляксандр Цвікевіч “Западно-руссизм”. Віленская міжваенная школа даследаванняў (У. Татаркевіч, С. Пігонь і інш.). Польская (Варшаўская) школа гісторыі ідэй. Літоўскія гісторыка-філасофскія даследаванні. Беларуская гісторыка-філасофская школа і яе набыткі. Метадалогіі даследчых стратэгій. Гісторыка-архіўныя даследаванні. Герменеўтыка традыцыі. Дэканструкцыя. Археалогія “калектыўных сістэм думкі”. Генеалогія мыслення. Тэма 2. Элементы філасофскай культуры ў беларускім сярэднявеччы (X-XV стст.) Агульная характарыстыка эпохі: паміж Поўначчу і Поўднем. Нарманы (варагі) і Візантыя. Грэцкая вера і традыцыйная культура. “Славянская” мова і “руская” гісторыя. Момант пачатку: Крыўе, Русь, Літва. Хрысціянская цывілізацыя. Тып філасофскай культуры: позневізантыйскі канон (І. Дамаскін) і балгарскае пасрэдніцтва. Культура цытат. Ідэал філасофіі як «мудрасці без сілагізмаў». X-XIII стст. Перакладная літаратура: “Ізборнікі Святаслава”, “Шасціднеў”, “Фізіолаг”. Палемікі: мітрапаліт Іларыён “Слова пра закон і ласку”, Клімент Смаляціч “Пасланне Фаме прасвітэру...”. Царкоўнае красамоўства, казанні: Кірыла Тураўскі: «Прытча пра сляпога і кульгавага». Агіяграфія: Ефрасіння Полацкая, Аўрамій Смаленскі, “Слова пра манаха Марціна”. Летапісанне: “Аповесць мінулых гадоў”, Галіцка-валынскі летапіс, Кіева-пячорскі патэрык. “Слова аб паходзе Ігаравым” як помнік эпохі. XIV-XV стст. Рыгор Цамблак. Беларуска-літоўскія летапісы. Перакладная літаратура: “Аповесць пра трох каралёў”, “Аповесць пра Трою”, “Александрыя”. “Кіеўскі рэнесанс” XV стагоддзя. “Арыстоцелева брама”. “Логіка Авіасафа”.
Агульная характарыстыка эпохі. Гурткі гуманістаў і адкрыццё антычнасці. Новалацінская літаратура. Антычны ідэал філасофіі і “эпікурэйства” XVI-XVII стст. Францішак Скарына (каля 1490 – пасля 1551): паміж Адраджэннем і Рэфармацыяй. Тып асобы. “Біблія руска”. Прадмовы і пасляслоўі Скарыны. Біблейская экзэгетыка. Тэма 4. Рэфармацыя ў Вялікім Княстве Літоўскім Агульная характарыстыка рэфармацыйнага руху. Лютэране, кальвіністы, антытрынітарыі. Рэфармацыйныя элементы ў праваслаўі. Sola fide i Sola scriptura. Індывідуалізм, рацыяналізм, іррацыяналізм, сацыяльны крытыцызм. Сымон Будны (каля 1530 – 1593): “Катэхізіс”, “Аб асноўных артыкулах хрысціянскай веры”, “Аб свецкай уладзе”. Тэма 5. Прававое і палітычнае мысленне ў ВКЛ Анджэй Фрыч Маджэўскі (1505–1572) і традыцыя “направы Рэчы Паспалітай”. Пратэстанцкія карані палітыка-прававога мыслення. “Сармацкая цывілізацыя” і яе крытыкі. “Боскае” і “натуральнае” права. Ідэя свабоды і ідэя рэспублікі. Андрэй Волан (1530–1610). Ідэя свабоды і ідэя справядлівасці. Справядлівасць дыстрыбутыўная і камутатыўная. “Аб гаспадары і яго асабістых дабрачыннасцях”, “Аб палітычнай альбо грамадзянскай свабодзе”. Аарон Алізароўскі (1610–1659). Натуральнае права і формы чалавечых супольнасцяў. Палітычная, філасофская і прававая свабоды. “Аб палітычнай супольнасці людзей”. Тэма 6. Пачатак прафесійнай філасофіі: Віленская школа Позняя схаластыка: агульная перыядызацыя і характарыстыка. Тып мыслення і структура курсаў філасофіі. Філасофія тэарэтычная (рацыянальная, натуральная і транснатуральная) і практычная (манастыка, эканоміка, палітыка). Мацей Казімір Сарбеўскі (1595–1640). Курсы па паэтыцы і рыторыцы. Мімезіс і “аўтаномнасць творчага акта”. “Багі язычнікаў”. Лука Залускі (1604–1676). Арыентацыя на “практычную філасофію”. “Агульная філасофія”. Сігізмунд Лаўксмін (1596–1670): “Практычнае красамоўства”, “Сутнасць дыялектыкі”. Альберт Каяловіч (1609–1677) і палеміка з эксперыментальным прыродазнаўствам. “Зрок, што удакладнены розумам”. Тэадор Білевіч (cяр. XVII – пачатак XVIII) “Філасофія рацыянальная, натуральная і маральная”. Тэма 7. Віленская школа: эклектычная філасофія (філасофія resentiorum) Эксперыментальнае прыродазнаўства і трансфармацыі “другой схаластыкі”. Антоні Скарульскі (1715–1780) і мадэрнізацыя арыстацелізму. Эмансіпацыя філасофіі ў сістэме схаластычных ведаў. “Каментары па філасофіі альбо логіцы...”. Станіслаў Шадурскі (1726–1786) філасофія “розуму і адчуванняў”. Інкарпарацыя картэзіанства. “Філасофскія палажэнні з агульнай фізыкі”. Бенедыкт Дабшэвіч (1722–1794) і канчатковая перамога “філасофіі новых”. Гнасеалагізацыя логікі. “Погляды новых філосафаў”. Тэма 8. Асветніцтва ў Рэчы Паспалітай Перыядызацыя і катэгорыі мыслення. Асветніцтва і мадэрнасць. Трансфармацыі ідэі філасофіі. Віленская школа: фізіякратызм (Еранім Страйноўскі (1752–1816), Іахім Храптовіч (1729–1812). Казімір Нарбут (1738–1807). Канчатковы разрыў са схаластыкай. Логіка як тэорыя пазнання. Псіхалагізацыя і антрапалізацыя логікі. “Логіка, альбо навука аб роздуме і развазе”, “Выбраныя развагі з філасофіі”. Ян Снядэцкі (1756–1830). Рэдэфініцыя філасофіі. Палеміка з І. Кантам і нямецкай школай. Дэуніверсалізацыя розуму. Розум і “неразумнае”. Элементы фенаменалогіі. “Пра філасофію”, “Філасофія чалавечага розуму”. Анёл Доўгірд (1776–1835). Крытычны рэалізм. Палеміка (разыходжанні) з І. Кантам. Псіхалагізацыя логікі. “Логіка тэарэтычная і практычная”, “Даклад, маючы за мэту давесці рэчаіснасць чалавечага пазнання”. Тэма 9. Постасветніцкае мысленне: рамантызм, народніцтва, пазітывізм Агульная характарыстыка часу. Катэгорыі мыслення: асоба, народ, гісторыя. Ёзэф Галухоўскі (1797–1858) “Філасофія ў жыцці цэлых народаў і асобнага чалавека”. Фларыян Бохвіц (1799–1856) і элементы рэлігійнага персаналізму. Адам Міцкевіч (1798–1855), Анджэй Тавяньскі (1799–1878). Гісторыясофія, месіянізм, містыцызм. Дыскурс этнаграфіі (Зарыян Даленга-Хадакоўскі (1784–1825), Ян Чачот (1796–1847) і інш.). Народ як аб’ект даследаванняў і як (патэнцыйны) суб’ект гісторыі. Ідэалогія народніцтва. Сацыяльнае мысленне і “праекты вызвалення”. Феномен “абуджальнікаў”. Генеалогія беларускай ідэі (ад Кастуся Каліноўскага (1838–1864) да Францішка Багушэвіча (1840–1900).
Сацыякультурныя ўмовы і фактары фарміравання беларускага нацыянальнага руху. Міф паходжання і фарміраванне канону. Прыналежнасць да “заходняй цывілізацыі”. Этнічнае і сацыяльнае. Максім Багдановіч (1891–1917) “Белорусское возрождение”. Ігнат Канчэўскі (Абдзіраловіч) (1896–1923) “Адвечным шляхам”. Беларусь як “мяжа між Захадам і Усходам”. Ідэя недалучэння. Беларускі дух і філасофія творчасці. «Ліючаяся форма» і новыя сацыяльныя практыкі. Уладзімір Самойла (Суліма) (1878–1941). Запозненае “фіхтэанства” і “крытычны аптымізм”. “Гэтым пераможам”. Аляксандр Цвікевіч (1898–1937) і беларускае посткаланіяльнае мысленне. Аналіз тэорыі і практыкі “русіфікацыі” XIX ст. Палеміка з “еўразійцамі”. “Западно-руссизм...”. Тэма 11. Беларуская савецкая філасофія Савецкая цывілізацыя як перыферыйная мадэрнасць. Фарміраванне і развіццё савецкай філасофіі: паміж парадыгмай “крытыкі” і ідэалам “навукі”. Статус філасофіі ў познесавецкія часы: структура “філасофскіх навук”. Беларуская савецкая філасофія: школы і накірункі. У. М. Іваноўскі, М. М. Нікольскі, Б. Э. Быхоўскі. Філасофскія даследаванні ў пасляваеннай Беларусі. Гісторыка-філасофская школа: (А. С. Майхровіч, У. М. Конан, Э. К. Дарашэвіч і інш.). Школа філасофіі навукі (В. С. Сцёпін і інш.). Фенаменалагічна-герменеўтычная арыентацыя (А. А. Міхайлаў і інш.).
Беларускае мысленне і постсавецкая філасофія: апазнаванне, сутыкненне, дыялог. Тэндэнцыі і накірункі: традыцыяналізм, постмадэрнізм, посткаланіяльная думка. Выданні, прафесійныя і навучальныя цэнтры, накірункі даследаванняў. 4. ІНФАРМАЦЫЙНА-МЕТАДЫЧНАЯ ЧАСТКА Літаратура Асноўная:
Дадатковая:
Хрэстаматыі, энцыклапедыі:
Каталог: bitstream -> 123456789 123456789 -> Учебная программа учреждения высшего образования по дисциплине для специальности: 1-21 05 01 Беларуская філалогія 123456789 -> Марына Шода «Несучы хвалу красе» (паэзія Уільяма Батлера Ейтса) 123456789 -> Гісторыя беларускай літаратуры (ХІХ ст. – 1970-я гады ХХ ст.) 123456789 -> П. С. Лопух гідралогія сушы частка 2 (агульная гідралогія) 123456789 -> П. С. Лопух, А. А. Макарэвіч 123456789 -> Праявы масавай культуры ў дыскурсе смі, альбо да праблемы гуманізацыі медыясферы 123456789 -> Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь 123456789 -> 1. Гістарычныя ўмовы ўзнікнення новай беларускай літаратуры. Асноўныя літаратурныя напрамкі канца ХVІII – пачатку ХІХ стст. І іх выражэнне ў беларускай літаратуры 123456789 -> Гісторыя старажытнай грэцыі І рыма (Фядосік В. А.) Спампаваць 142.48 Kb. Поделитесь с Вашими друзьями:
|